حجاب دراسلام اهمیت ویژه ای داردو از نصوص قرانی است. به همین خاطرمسائل ریزدرباره ی حجاب درقران کریم مطرح شده ومامسلمانان هم به آن مومن وپایبندبوده ایم اماعلیرغم ایمان وپایبندی اغلب ان رابه خوبی نمی شناسیم حتی بعضا«نمی دانیم که آیاقرآن کریم حجاب را مطرح کرده است یا خیر؟!مسلم است که در این صورت دچار مشکل خواهیم شد و نمی توانیم از آن به خوبی دفاع کنیم و مانند گذشته اندیشههای غلط و بی اساس به نام آن رواج خواهد یافت.عشق وایمان به دین در جامعه ی ما قوی است و اشکال مادر ایمان یا عدم ایمان نیست بلکه در نشناختن اسلام و قرآن است که به آن ایمان داریم.
لغت واصطلاح حجاب
لفظ حجاب یعنی پرده حائل وساتر واصطلاحا»بببببه پوشش بانوان ((حجاب ))گفته میشود.در قرآن لفظ حجاب وجود دارد ولی فقط درباره ی همسران پیغمبر (ص)به کار رفته آن هم نه به معنی پوشش زنان.قرآن مصداق ونوع حجاب ومباحث دیگر آنرا دقیقا«بیان میکند اما نه تحت عنوان حجاب.قرآن مبحثی تحت عنوان حجاب ندارد چنان که اکثر مطالب را تحتعنوان خاصی مطرح نمی کند.این از ویژگیهای خاص قران است که در عین حالی که جوانب مختلف یک مسئله را توضیحمی دهد آنها را تحت عناوین فصل بندی شده مطرح نمی کند.این متکلمان و علما هستند که موضوعات را دسته بندی و نامگذاری میکنند واز آنها بحث میکنند.درفقه هم لفظ حجاب برای پوشش بانوان به کار نمی رود بلکه به جای آن لفظ ((ستر))به کار میرود.ولی کلمه ی حجاب برای پوشش زن شایع واصطلاح شده ودر مبحث پوشش بانوان درهمین معنی اصطلاحی که پوشش است به کار میرود نه معنی لغوی ان که پرده باشد.
بعضی گمان کرده اند که حجاب اسلامی از آن جا که لغت حجاب به معنی پرده است یعنی در پرده بودن زن !
وحجاب یعنی ((پرده نشینی))وزن خوب زنی است که همیشه درخانه وپشت پرده باشد وبیرون نیاید !همین تلقی از حجاب موجب افراطی هایی شده ونیز موجب شده تا بعضی که از اندیشه قرآنی اطلاع ندارند ویا دارند وخود را به نادانی میزنند حجاب را به ((پرده نشینی ))تعبیرکرده وبه آن حمله کنند.در مکتوب حاضر هرجا لفظ حجاب به کار میرود معنی اصطلاح آن درنظر است یعنی پوشش نه معنی لغوی آن یعنی پرده
حجاب برای مرد
اولین آیات حجاب برای مردهاست.نخست دستوراتی راجع به رعایت حریم خانه ی دیگران میدهد به این که هر کسی میخواهد وارد خانه ی دیگری شود باید اجازه بگیرد وبراهل خانه سلام کند وبعد وارد شود ونیزمی فرماید اگر به در خانه ای بدون اطلاع رفتید وصاحب خانه گفت بازگردید بدون ناراحتی بازگردید. سپس میفرماید:((ای پیامبر گرامی به مردان مومن بگو دیدگان خودرافرو پوشند دامنهای خود را حفظ کنندکه برای انها موجب پاکی وطهارت بیشتر روح وجسم است.به درستی که خدا به انچه میسازند اگاه است )).
چنان که دیده میشود اولین ایه امر به مردان است.قسمت اول ایه ی شریفه حجاب باطنی یعنی عفت وحیا وقسمت دوم حجاب ظاهری را بیان فرموده است.یعن نه خود به نامحرم نگاه کنند ونه خود را در معرض نگاه دیگران بگذارند.
حجاب برای زن
تا این جا حکم حجاب برای مردها تمام شده وحکم برای زنان شروع میشود.در ایه ی31سوره ی نور میفرماید:
((وبهزنان مومن بگوکه دیدگان خود را فرو پوشند ودامنهای خود را حفظ کنند وزینتهای خودرا اشکار نکنند مگر زینتهای ظاهر را وسرو گریبانهای خود را با مقنعه یا روسری بپوشانند وزینتهای خود را اشکار نکنند مگر برای شوهران خود یاپدران خود پدران شوهرهای خود یا برادران خود یا پسران برادران خود یازنان خود یامملوکان خود یا مردان طفیلی که گرایشی به زن ندارند یا کودکان غیر ممیزونیز پاهای خود راطوری به زمین نزنندکه زینت هایی که پنهان کرده اند اشکار شود وای مومنان همگی به سوی خداوند توبه کنید شاید که رستگار شوید )).
چنان که دیده میشود قسمت اول ایه که میفرماید: ((بهزنان مومن بگو که دیدگان خود را فرو پوشند ودامنهای خود را حفظ کنند وزینتهای خود را اشکار نکنند مگر زینتهای ظاهر را ))
منهای تغییر ضمایر از مذکر به مونثدقیقا»مطابق با ان چیزی است که برای مردان بیان فرمود یعنی زنان هم باید از نامحرم وبلکه ازاندام ممنوعه ی زنان دیگرچشم پوشی بکنند وهم چنین حواس دیگر خودرا نیز مواظبت کنند و دامنهای خود راهم حفظ کنند واندام خودرا درمعرض دید نا محرم وبلکه اندام ممنوعه خود را درمعرض دید زنان دیگر هم نگذارند.
حضرت فاطمه(س) وحجاب
فاطمه (س)مظهرعفاف وتقوی سرمشق وسرور تمامی زنان مسلمان است.روزی پیا مبر (ص ) ازصحابه پرسید:
چه چیز برای زنان از همه بهتر است.یاران ندانستندعلی(ع)خدمت فا طمه(س) پاسخ داد:
از همه بهتر این است که نه آنها مردان بیگانه را ببیند ونه مردان بیگانه انها را.چه کسی این پاسخ را برای تو بیان کرد ؟عرض کرد:فاطمه(س)وحضرت فرمود:او پاره تن من است.
روشن است که علی (ع)پاسخ رامی دانست وسوال از ان بزرگوار برای طرح مقام والا ومکانت عظیم فاطمه اطهراست.
جایگاه بلند و شخصیت والای حضرت زهرا (س)روشن تر از ان است که نیاز به گفتگو داشته باشد در روایاتی امده است که به هنگام تولد لباسی از بهشت برای ان حضرت اورده شد و جسمش پوشش کامل یافت تازمینه برای تعالی روحش باشد. زهرای اطهر این برترین الگوی زن وعالیترین چهره ی بشریت گواینکه فریادگری علیه ظلم راپیشه داردوستم برامام خویش را برنمی تابدوازمحدوده خانه پابه بیرون مینهدودراجتماع حضورمی یابدوبابلیغ ترین جملههاازحق وحقیقت دفاع میکندامااین همه درنهایت آرزویم حیاوعفاف است: اودرحالی که مقنعه رامحکم به سربسته وخودرادرجامعه ای فراگیرپیچیده بوددرجمع زنان بنی هاشم درحالی که جامههای بلندش قدمهاراپوشیده داشت باابهت آزرم ومتانت شگرفی قدم برمیداشت وبرای همگامان راه رفتن اوگام زدن رسول الله (ص) رابه یادمیاوردو…
آن حضرت این شهادت راپس ازرحلت نیزپاس میداردودستور میدهدقامت بی جانش رادرحفاظی قراردهندکه حجم بدن نمایان نباشد.اسمابنت عمیس میگوید:روزی فاطمه (س)به من فرمود:من ازکارمردم مدینه که زنان خودرابعد ازوفات به صورت ناخوشایندی برای دفن میبرندوتنهاپارچه ای براو میافکنندکه حجم بدن ازپشت آن نمایان است ناراضی ام.
اسماگفت:من درسرزمین حبشه چیزی دیده ام که با آن جنازه مردگان راحمل میکنندشاخههایی ازدرخت نخل رابرمیدارندو به صورت تابوت مخصوصی درمی آورندپارچه ای روی چوبهای آن میافکنندسپس بدن رادرون آن میگذارندبه گونه ای که بدن پیدانمی شود.
هنگامی که فاطمه (س)این مطلب را شنیدتبسم نمودواین تنها تبسم اوبعدازوفات رسول(ص)بود.
به جهت اهمیت موضوع چنین وصیت فرمود:برای من تابوتی تهیه کن که در موقع حمل جنازه بدنم پیدا نباشد وطرز ساختنش چنین و چنان باشد. این بانوی اطهر با این همه عظمت و جلالت وحراست از جایگاه بلند عفاف در زندگی چونوارد قیامت شود فریادی بر خواهد آمد که:ای مردم چشمهایتان را ببندید تا فاطمه (س)دختر رسول اکرم عبور نماید.پیروی از آن بزرگوار والگوگیری آن حضرت درگرو آن است که زن مسلمان چون اوحق راپاس دارد و بسان اوازعفاف وحرمتشحراست کند وهمانندآن حضرت پوشش کامل را رعایت نماید ووجودوزندگی ورفت وآمد وحضورش درجامعه نمادی از عفاف آزرم وشکوه باشد.
حجاب و نهضت عاشورا
در نهضت عاشورا نیز زنان حضوری جدی ونقشی عظیم دارنددرعین عفاف آزرم وبا شکوه پوشش.
آنان در اوج مصائب و سختیها حریم عفاف وحجاب را پاس داشتند وبه آخرین وصیت پیشوای بزرگ شهامت معلم بی بدیل شهادت امام حسین (ع) را که در استانه رفتن به میدان نبرد آویزه گوش قرار دادند که فرمود:آماده مصیبت باشید لباسهای (روی) خودرا بپوشید بدانید خداحامی شماست وازشمامحافظت میکند وازشر دشمنان نجاتتان میدهد وعاقبت امورتان را خیرمیکند…بنگریدامامحسین(ع) در اخرین لحظات حیات زنان رابه حجاب وپاس دا شتن حرمتشان سفارش میکند.انان نیز چنین میدانستند که غداره بندان سپاه یزید وازمندانوبد سگالان ارتش بنی امیه اسیر زرق وبرق دنیاست زیورالاتخود را بسوی انان پرتاب کردند تا در پی غارت انان قدریبیاسایند.زینب (س)که پیام اور این حماسه وقا فله سالار این پیامبراننور است در کو فه و برای بیدار و جدانها و لرزاندن دلها وبهوشاوردن خفتگاندر عین عفاف و از رم سخن گفت:کلام زینب (س)و منش والایاو به هنگام سخن گفتن به گو نه ای بود که گفتند:بخدا سو گند هرگز زن با ازر میرا ند یدم که از زینبشیواتر سخن بگو ید.ان حضرت با همه ی شکوه وشهامت در مجلس یزید بپا خاست وپرده دری ان مدعی خلافت را برسرش کوفت و فریاد زد که:ایا عدالت همین است که زنان و کنیزان خود را در پس پردهبنشانی و دختران رسول خدا (ص)را در مجلس بیگانگان بر پابداری.پرده زنان ما را هتک کردی ونقاب از چهره شان به غارت…
عوامل بد حجابی وبی حجابی
بی حجابی پدیده ای است اجتماعی که برای رسیدن به عوامل و علل آن باید با نگاهی اجتماعی مسائل و زمینههای آن راکاوید.این بحث از جهات مختلفی قابل توجه است وبی گمان در چگونگی پیدایش و رشد و گسترش آن نمی توان به یک یا چندعامل بسنده کرد.چنانکه راه حلهای این معضله ی اجتماعی را نیز نمی توان ساده انگارانه در مطالبی محدودکرد.
1-تلاش استعمار درزدودن پوشش
2-دگرگونی ارزش ها
3-الگوهای نا هنجار
4-خلأهای درونی
منابع:
1-آیات حجاب، عباس فتحی، جلد اول، انتشارات نسل سومتهران، زمستان1381
2-حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، فتحیه فتاحی زاده، جلداول، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، زمستان1379
3-مجله خانواده ی سبز، بهار83، شماره ی107
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 6 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
