دانلود تحقیق درباره آتشفشانها و فرآیندهای آتشفشانی (7 صفحه)
مشخصات یک آتش فشان
به طور کلی آتش فشانها، شکافها یا سوراخهای در سطح زمین هستند که مواد آتش فشانی از آنها بیرون میریزد. اگر مواد آتش فشانی تنها از یک مجرای اصلی بیرون بریزند در اطراف مجرای خروج مخروطی به وجود میآورند، در قله مخروط عموماً حفرهای وجود دارد که به آن دهانه میگویند.
قطر دهانه ممکن است از چند متر تا بیش تر از 1000 متر باشد. دهانه معمولاً به وسیله مجرایی که دودکش نامیده میشود به منبع مواد مذاب که به آن آشیانه یا اتاق ماگما میگویند، متصل است. در یک آتش فشان ممکن است چند آشیانه و چند دهانه و دود کش فرعی وجود داشته باشد.
مواد خروجی از دهانه آتش فشانها
موادی که از یک آتش فشان خارج میشوند به سه صورت گاز، مایع و جامداند.
گازها
تمام ماگماها مقداری گاز و بخار آب دارند که ممکن است به تنهایی یا همراه مواد مایع وجامد از آتش فشان خارج شوند. سرعت خروج گاز از ماده ی مذاب بستگی به میزان گرانروی ماده مذاب دارد به طوری که گازها از مواد مذاب دارای گرانروی کم با سرعت بیشتری نسبت به مواد مذاب دارای گرانروی زیاد خارج میشوند.
به طور کلی قسمت اعظم گازهای آتش فشانی را بخار آب تشکیل میدهد و پس از آن گازهای دی اکسید کربن، گازهای گوگردی و گازهای نیتروژن دار اهمیت بیشتری دارند. در درجه ی بعدی میتوان از گازهای کلردارف گاز هیدروژن و گاز منواکسیدکربن نام برد.
خروج گاز پس از فعالیت یک آتش فشان ممکن است سالها یا حتی قرنها هم چنان ادامه یابد. این مرحله از آتش فشان را مرحله فومرولی گویند که دماوند در چنین وضعیت قرار دارد و از دهانه آن بخار آب و گاز گوگرد خارج میشود.
مواد مایع: به ماده ی مذابی که از دهانه خارج میشود و به سطح زمین میرسد گدازه گویند. در حالت کلی، گدازهها را به انواع اسیدی، بازی و حدواسط تقسیم میکنند.
گدازه هایی که مقدار فراوانی sio2 دارند اسیدی خوانده میشوند و با کم شدن مقدار sio2 به ترتیب حد واسط و بازی نام میگیرند.
مقدار sio2 تا حد زیادی تعیین کننده گرانروی گدازه خارج شده از دهانه آتش فشان است. گدازههای اسیدی نسبت به گدازههای حد واسط و بازی مقدار بیشتری سیلیسیم و اکسیژن دارند. در نتیجه، در این گدازه ها، پیوندهای موقت بیشتری بین یونها ایجاد میشود که موجب کاهش تحرک یونی در گدازه و گرانروی بیشتر گدازههای اسیدی نسبت به گدازههای حد واسط میشوند. به همین ترتیب گدازههای حد واسط نیز گرانروی بیشتری نسبت به گدازههای بازی دارند.
سرعت جریان یک گدازه پس از خروج از دهانه آتش فشان بستگی به گرانروی ماده مذاب و شیب دامنه کوه آتش فشان دارد.
مواد جامد (تفرا)
آن دسته از مواد آتش فشانی که به صورت ذرات ریز و درشت جامد یا نسبتاً جامد و بر اثر فعالیتهای انفجاری از دهانه به هوا پرتاب میشوند تفرا (Tephra) نامیده میشوند.
اندازه و شکل تفراها متفاوت است:
ذراتی با قطر کم تر از 4 میلی متر را خاکستر و ذراتی با قطر بین 4 تا 32 میلی متر را لاپیلی و قطعاتی بزرگ تر از 32 میلی متر را قطع سنگ و اگر دوکی شکل باشند بمب مینامند.
بازگشت تدریجی تفراها به زمین و ته نشست آنها در خشکی یا آب حالتی لایه لایه به آنها میدهد. از به هم چسبیدن و سخت شدن این ذرات گروهی از سنگهای آتش فشانی به نام سنگهای آذر آواری ایجاد میشوند.
طبقه بندی فعالیت آتش فشانها
فعالیت آتش فشانها ممکن است روی خشکی، زیر دریا، دریاچه و یا زیر یخچالها صورت گیرد. این فعالیتها میتواند نقطهای یا خطی باشد. در حالت نقطهای مواد خروجی از یک محل بیرون میآیند و در حالت خطی فوران در امتداد یک شکاف صورت میگیرد.
به طور کلی آتش فشانها به صورتهای زیر فعالیت میکنند:
1 – آتش فشانهای که بیشتر گدازه از خود خارج میکنند:
مواد خروجی این قبیل آتش فشانها بیشتر از نوع گدازههای بازی است که به صورت رودی مذاب از دهانه ی مخروط خارج و به اطراف جاری میشود. فعالیت این آتش فشانها از نظر حرارتی، شدید و مداوم بوده و ممکن است دهها سال ادامه داشته باشد. مخروط آنها کم ارتفاع و با قاعده ی پهن است به همین دلیل آنها را نوع سپری هم میگویند.
2 – آتش فشان هایی که بیشتر مواد جامد از خود خارج میکنند:
در این قبیل آتش فشانها جریان گدازه وجود ندارد؛ زیرا قبل از رسیدن گدازه به سطح دهانه، تراکم گاز سبب انفجار میشود و قطعاتی از آن به هوا پرتاب میگردد و مخروطی از مواد متصل (خاکستر، لاپیلی، بمب و …) تشکیل میدهد.
3 – آتش فشان هایی که مواد جامد و گدازه از خود خارج میکنند:
این نوع آتش فشان را مختلط نیز میگویند. مخروط آنها هم از تفرا و هم از گدازه تشکیل شده است؛ بنابراین، حالت انفجاری هم دارند.
4 – آتش فشانهای که بیشتر مواد خمیری از خود خارج میکنند:
گدازه ی این آتش فشان در هنگام خروج دارای گرانروی بسیار بالایی است که اگر از دهانه قبلی خارج شوند ممکن است تشکیل سوزنی مرتفع را دهند.
5 – آتش فشان هایی که با انفجار شدید و خروج ابرهای سوزان همراهند:
این قبیل آتش فشانها مخرب و ویران کنندهاند و سبب ایجاد دهانه هایی انفجاری میشوند که با فرورفتگیهای قیفی شکل مشخص میگردند. در بعضی از انواع این آتش فشان ها، پس از انفجار ابرهای سوزانی به وجود میآید که سبب نابودی جانداران پیرامون کوه میشود.
جغرافیای آتش فشانها
مناطق فعالیت آتش فشانها را به سه دسته تقسیم میکنند
1 – دسته اول در مناطقی قرار دارند که دو ورقه ی تکتونیکی با یکدیگر برخورد کردهاند و یک ورقه به زیر ورقه ی دیگر کشیده شده است. ورقه فرو رانده شده معمولاً از جنس بازالت است و بر اثر فرورفتن به زیر ورقه دیگر ذوب بخشی میشود و ماگمایی آندزیتی را به وجود میآورد. این ماگما از قسمتهای سست ورقه ی دیگر بالا میآید و آتش فشانهای را در روی قارهها یا داخل اقیانوسها (جزایر قومی) تشکیل میدهد…
- فهرست مطالب و مندرجات
- آتش فشانها و فرآیندهای آتش فشانی.. 3
- مشخصات یک آتش فشان.. 3
- مواد خروجی از دهانه آتش فشانها 3
- گازها 3
- مواد جامد (تفرا). 4
- طبقه بندی فعالیت آتش فشانها 5
- جغرافیای آتش فشانها 6
- خطرات آتش فشانها 7
- استفاده از آتش فشانها 7
- فعالیتهای آتش فشانی در ایران.. 7
- منابع و مآخذ.. 7
قسمتهایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایلهای word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 7 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net