مقدمه
خوزستان استانی در جنوب‌غرب ایران است که جنوب آن در کرانه‌ی خلیج فارس قرار دارد. مساحت استان خوزستان ۶۴٬۰۵۷ کیلومتر مربع است و با جمعیتی برابر با ۴٬۷۱۰٬۵۰۹ نفر (۱۳۹۵)، پنجمین استان پرجمعیت ایران محسوب می‌شود. مرکز استان خوزستان در سال ۱۳۰۳ از شوشتر به اهواز منتقل شد و از آن زمان تا کنون شهر اهواز مرکز این استان است. استان خوزستان در جوار خلیج فارس و اروند رود قرار دارد.خوزستان در جایگاه بسیار استراتژیک و ترانزیتی واقع شده است.خوزستان،پس از استان تهران،بیشترین تولید ناخالصی در بین استان های ایران را دارد.
از لحاظ تاریخی، خوزستان یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی فلات ایران محسوب می‌شود که پیشینه‌ی سکونت انسان در آن به ۲٬۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و شکل‌گیری تمدن عیلام در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد، بازمی‌گردد.
خوزستان از شمال به لرستان، از شمال شرق و شرق به استان چهارمحال و بختیاری، از شمال‌غرب به ایلام، از جنوب‌شرقی به کهگیلویه و بویراحمد، از جنوب به بوشهر و خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود.
استان خوزستان هم‌اکنون دارای ۱۸ نماینده در مجلس شورای اسلامی و ۶ نماینده در مجلس خبرگان رهبری می‌باشد. شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت فولاد خوزستان و شرکت نفت و گاز اروندان در استان خوزستان مستقر هستند.
دوران هخامنشیان
خوزستان یعنی سرزمین مردمان خوزی یا هوزی. در سنگ‌نوشته‌های فارسی باستان که مربوط به ۲٬۵۰۰ سال پیش هستند برای نامیدن سرزمین عیلام (یعنی منطقه‌ی جنوب‌غربی ایران امروز و دربردارنده‌ی خوزستان امروز) واژه‌های -ʰŪja و -ʰŪvja (اوجیا) به‌کار رفته‌است. این واژه‌ها ۲۴ بار در سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ و یک‌بار در سنگ‌نوشته‌ای از خشایارشا ثبت شده‌اند. همین واژه‌ی -ʰŪja است که در زبان فارسی تبدیل به خوز شده‌است.
واژه‌های -ʰŪjiya و -ʰŪvjiya نیز ۷ بار در سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ به کار رفته‌اند که در واقع صفت و به معنای «خوزی یعنی اهل سرزمین -ʰŪja و -ʰŪvja» هستند. همین واژه‌ی -ʰŪjiya است که در زبان فارسی تبدیل به خوزی شده‌است.
استرابون و پلینیوس از خوزستان به اسم اوکسی نام می‌برند. این استان با عیلامیان باستان و شوش کم و بیش مرتبط است. نام اهواز، شوش و هویزه منعکس‌کننده‌ی ساکنان این منطقه در زمان عیلامیان بوده‌است.
دوران ساسانیان
نام خوزستان در فارسی میانه (پهلوی ساسانی) و نیز در پارتی (پهلوی اشکانی) به صورت hūğestān (یعنی هوجِستان) یا hūžestān (یعنی هوژِستان) آمده‌است. سریانی‌ها به آن بت هوزایه می‌گفتند.
بخشی از متنی پارتی بر روی دست‌نویس مانوی M 5569 که از زمان و مکان مرگ مانی می‌گوید و در سده‌ی سوم میلادی (سیصد سال پیش از اسلام) نوشته شده‌است: آوانگاری به خطّ فارسی:
پَد چَفار سَخت، شَهرِوَر ماه، شَهرِوَر رُوژ، دُشَمبَت، اود اِیوَندَس ژَمان، اَندَر اَوِستام ای هوژِستان، اود شَهرِستان چِ بِیلاپاد، کَذ اَهراماد هُو پِدَر رُوشن …
آوانگاری به خطّ آوانگار بین‌المللی:
pad čafār saxt šahrewar māh, šahrewar rōž, dōšambat, ud ēwandas žamān, andar awestām ī hūžistān, ud šahrestān če bēlābād, kaδ ahrāmād hō pidar rōšn
برگردان فارسی:
چهار روز گذشته از شهریورماه، روزِ شهریور، روز دوشنبه، ساعت یازده، در استان خوزستان و در شهر بیلاباد (گندی‌شاپور) که پدر روشنایی (مانی) عروج کرد.
دوران اسلامی
به گفته‌ی سوات سوجک در کتاب‌های تاریخ کلاسیک اسلامی، نام این استان، خوزستان بوده‌است. ابن حوقل جغرافی‌دان قرن ۱۰ میلادی در کتاب «صورت‌الارض» در فصلی جداگانه، این استان را همراه با نقشه توصیف می‌کند و یاقوت در سده‌ی ۱۳ میلادی در معجم البلدان…
- فهرست مطالب
- مقدمه. 3
- دوران هخامنشیان. 3
- دوران ساسانیان. 4
- دوران اسلامی.. 5
- در نوشته‌های دوران اسلامی.. 5
- جغرافیا 6
- رودها 6
- تاریخ خوزستان. 7
- دوران باستان. 7
- آغاز اسلام. 9
- نام عربستان در دوره‌ای از تاریخ.. 9
- جمعیت‌شناسی.. 11
- زبان. 11
- ترکیب زبانی در خوزستان. 12
- مهاجرت… 13
- اقتصاد و منابع طبیعی.. 13
- جزایر خوزستان. 14
- خوزستان در جنگ ایران و عراق.. 15
- باستان‌شناسی.. 15
- وضعیت اقتصادی.. 16
- صنعت برق در استان خوزستان. 17
- برق در اهواز. 18
- منابع و مآخذ. 18
قسمت‌هایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایل‌های word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 18 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
