عالم برزخ نیز زمان و مقطعی از زندگی انسان است. این عالم که فاصله میان مرگ و قیامت کبرا است، بخشی از فرآیند تکاملی انسان را شکل میبخشد. پس از آن است که قیامت کبرا آغاز میشود و انسان به بخشی «…………………………….» میشود.
قرآن درباره واکنش ابتدایی مردگان نسبت به عالم جدید مطالب زیبایی را بیان میدارد که در اینجا جایگاه بیان و تبیین آن نیست. همین گونه و یا زیباتر و شگفت تر را نسبت به زندگی قیامتی از خود بروز میدهد. قرآن در آیه 1 تا 3 «…………………………….» نسبت به اتفاقات و روبه رو شدن با عالم رستاخیز میفرماید: اذا زلزلت الارض زلزالها و اخرجت الارض اثقالها و قال الانسان مالها؛ هنگامی که زمین به شدت میلرزد و بارهای سنگینش را بیرون میریزد، در آن هنگامه است که انسان میپرسد: زمین را چه شده است؟
این نخستین واکنش آدمی با عالم قیامت و رستاخیز آدمی است. بیشتر مردمان که درباره قیامت با تردید برخورد میکردند و گاه با تعجب و شگفتی، از یک دیگر میپرسند که آیا پس از دنیا و مرگ، دنیا و عالم دیگری هست: یقول الانسان «…………………………….» ناگهان خود را در حالتی مییابند که زمین به شدت میلرزد و همه آن چیزهایی را که در درون خود داشت بیرون میریزد. این اتفاق و بارسنگینی که از درون زمین بیرون میآید، انسان و جن است که پیش از این مرده و در درون خاک جای گرفته بودند؛ زیرا چنان که میدانیم «…………………………….» آن بار سنگینی است که زمین از خود بیرون میریزد. همین که این انسانها مرده از درون زمین با تکانهای شدید و لرزشهای بی امان بیرون ریخته میشوند (مانند تکان هایی که برای جدا کردن داخل سرند انجام میشود)، شگفت زده و هراسان از یک دیگر میپرسند: زمین را چه شده است؟
تصویر قرآن از انسانها مرد ه ای که سر از خاک برمی دارند این است که آنان گویی به خواب رفته بودند و اکنون با لرزشهای زمین بیدار شدند. از این رو از به هم ریختگی و آشوب و لرزش زمین شگفت زده میشوند و درپی چاره «…………………………….» چنان که باید و شاید است. اخبار همگان معلوم میشود و هرکس درمی یابد که چه شده است و در فرآیند تکاملی به کجا رسیده است و سیر وجودی خود را چگونه پیموده است.
خداوند پیش از این به انسانها هشدار داده بود که زندگی مادی دنیوی، همه زندگی نیست و انسان بیهوده آفریده نشده است (قیامت آیه63) تا پس از زندگی کوتاه از میان برود و هیچ و فوت شود؛ بلکه به جای فوت و هیچ شدن، توفی و گرفتن «…………………………….» مادی دنیایی با تغییرات گسترده و زیربنایی که خداوند از آن به تبدیل زمین و آسمان یاد میکند: یوم تبدلت الارض غیرها.
در سوره قیامت به چگونگی برچیده شدن این نظام کنونی و تبدیل زمین و آسمان اشاره میشود. سپس در همان جا به حالتی که انسان با آن روبه رو میشود توجه میدهد که میکوشد تا خود را از وضعیت موجود آن زمان برهاند. ولی با حالتی مواجه میشود که گریزگاهی را نمیجوید و نمییابد. پس رو به یک دیگر میکنند و ناتوان میگویند: یقول الانسان یومئذ این المفر؛ اکنون کدام گریزگاهی است «…………………………….» که دیگر گریزگاهی نیست و این جا قرارگاه و مستقر آدمی است و باید در آن بماند. (همان آیه11و21)
وقتی آدمی خود را در این وضعیت مییابد به همه چیزهایی که پیش از این با اعمال خود ساخته بود و وجودش را به آن شکل و شاکله داده بود آگاه میگردد. البته قرآن بیان میکند که انسان به دو دسته از اعمال خود آشنا میشود.«…………………………….» که به نظر میرسد همان هایی است که خود در زندگی بدان عمل کرده است و اعمال«…………………………….» باقیات و سنتها و سیره به جا گذاشته است. این اعمال خیر یا شر، اعمالی است که از طریق باقیات صالحات و یا سیئات مانند اعمال عام المنفعه، فرزندان نیک و یا بد و سیره و سنتهای پسندیده و ناپسند از خود به جا گذاشته است.
انسان در آن هنگامه به همه اعمال و وجود و شاکله خود آگاهی کامل و تمامی دارد که از آن به بصیرت یاد میشود و میفرماید: الانسان علی نفسه بصیره (قیامت آیه 31و 51) بنابراین دیگر عذرخواهی و توجیه اعمال نمیتواند «…………………………….» وقتی خودش را با اعمال ناپسند کور کرد و نابینایی قیامتی شد، نمیتواند این شاکله و شخصیت وجودی خودش را انکار کرده و بگوید که بینا و بصیر است.
بنابراین انسان در قیامت با اعمال خود مواجه و روبه رو میشود که به شکل وجودی و تحقق خارجی ظهور و بروز میکند و کارنامه اعمال وی همان شخصیت و شاکله وجودی اش میباشد که میتواند گرگ و یا هر جانور دیگری باشد و یا پست«…………………………….» کارنامه عمل فرد بر گردن «…………………………….» (اسراء آیه 31) بیانگر آن است که انسان با آن خود را شکل بخشیده و کاملاً بر پایه آن تبدیل و تغییر کرده است. چنان که وقتی برخی از قوم یهود با تجاوز حدود الهی به شکل میمون و بوزینه و یا خوک درآمدند به این معناست که شاکله وجودی ایشان این چنین تغییر ماهیت و هویت میدهد. استاد حسن زاده آملی میفرماید که انسان برخلاف تصور نوع الانواع نیست بلکه جنس الاجناس است که میتواند به نوعها و یا انواع «…………………………….» که گاو شتر پلنگ است و یا گرگ و میش و خر است و مانند آن. وی در ادامه از این نیز فراتر رفته میفرماید که هر شخص انسانی خود نوع منحصر به فرد است. به این معنا که اگر جبرئیل خود یک «…………………………….» میباشد. انسان هم چنین است که هر فرد و شخصی از انسان«…………………………….» و ماهیت دهد. از این رو هر شخص آدمی در این فرآیند زندگی خود به نوعی تکامل در جهت صعود و سقوط دست مییابد که میتواند نوع منحصر به فرد شود که با دیگران تفاوتهای ماهوی و هویتی خواهد داشت. هیچ دو انسانی از همه جهات به هم شبیه و همانند نخواهد شد و در قیامت میبینیم که وحوشهای مختلف و متنوع محشور میشوند. این وحوشی که حشر میشوند، همین انسانها هستند که به شکل جانورانی محشور میشوند. چنان که پیش از این برخی از یهودیان خوک، میمون و بوزینه شده اند، دیگر افراد و اشخاص امتها و ملل نیز تغییر ماهیت و شکل میدهند و این گونه است که روز قیامت، روز حشر «…………………………….» را به کدح و سعی به دست آورده است، نشان میدهد. مگر نه این است که لیس للانسان الا ما سعی؛ برای انسان جز آن اعمال و تلاشها و سعیها نیست. اکنون روز حادثه کبرای قیامت است «…………………………….» خودش را نشان میدهد و انسان آن چه را سعی کرده است درمی یابد و متذکر میشود: فاذا جائت الطامه الکبری یوم یتذکر الانسان ما سعی (نازعات آیه 43و 53) این تذکر از آن جایی که بیانی نیست«…………………………….» خود را تغییر دهد. از این روست که دیگر این ذکر نمیتواند تأثیر در تغییر شخصیت آدمی پدید آورد. چون جایی ذکر در دنیا بوده است که به سر آمده است: و جی یومئذ بجهنم یومئذ یتذکر الانسان و انی له الذکری؛ آن روز دوزخ آورده میشود و آن روز انسان متذکر میشود ولی زمان تذکر گذشته است. (فجر آیه33) این دوزخ ذات اوست که در درون اوست و نمیتواند از آن خارج شود و دوزخ را بیرون راند. از این روست که در درون آن آتش است نه در بیرون او. از این روست که از درون «…………………………….»
اگر این گونه است، پس بهشتیان نیز این گونه از نعمت وجودی خود بهره میبرند و از نعمتهای وجودی که رضوان جانشان است سود میجویند. آیات قرآنی درباره واکنش مؤمنان نیز تصویر و ترسیم زیبایی آورده است که «…………………………….» و الواقعه و مانند آن یافت.
قسمتهایی که با «…………………………….» مشخص شدهاند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 5 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
رمز فایل فشرد: www.4goush.net