تأثیرات بعد از جنگ
مقدمه
حفظ محیط زیست و توجه به مسائل زیست محیطى به خصوص در دوران جنگ یکى از موضوع هاى مهم جهانى و دغدغه برانگیز بشر معاصر و مدافعان حقوق بشر است؛ زیرا بهره بردارى از طبیعت، حفظ کرامت انسانى و«…………………………….» بیشترى یافت که دو جنگ ویرانگر جهانى در زندگى بشر معاصر رخ داد و استفاده از انواع سلاحهاى مدرن با قدرت تخریبى بسیار بالا با شیوه‌ها و تاکتیکهاى غیر بشرى، حیات طبیعى انسانها را به مخاطره افکند.
امروزه همه اذعان دارند که آثار سوء جنگها بر طبیعت و محیط زیست از هر عامل دیگر خطرناک تر است؛ زیرا در جنگها حس ضربه زدن و پیروزى یک طرف منازعه بر طرف دیگر و تمایل شدید به انتقام جویى با استفاده از سلاحهاى ویرانگر، به تدریج به وجود مى‌اید و با دادن تلفات و ضایعات، این حس روز به روز شدت بیشترى مى یابد تا جایى که دو طرف منازعه هر گونه پایبندى به اصول انسانى«…………………………….» جنگها را تا حدودى مهار کند و استفاده از سلاح هاى کشتار جمعى و تاکتیک هاى غیر انسانى را محدود کرده و طرفهاى درگیر را ملزم به مراعات حال زنان، کودکان، سالخوردگان، اسیران، مجروحان و غیر نظامیان کند و مانع تخریب محیط زیست بشود. از این رو، بحث حمایت از محیط زیست در جنگها جزو مسائل و موضوع هاى حقوق بین الملل و حقوق بشر قرار گرفت و در این زمینه فعالیتها و همکاریهاى بین المللى به وجود مى آمد.
حال جنگ چیست و چه تاثیرى بر محیط زیست دارد؟ قوانین و حقوق بشر چگونه مى تواند در جنگها نقش و کارایى در حفاظت از محیط زیست داشته باشد؟ در این میان، اسلام به عنوان دین کامل و پاسخگو به نیازهاى بشر، چه نقشى در حمایت از طبیعت و «…………………………….» مبانى محیط زیست و حقوق بشر در جنگها تا گامى باشد در راستاى حفاظت از محیط زیست.
نخست به تعریف محیط زیست و جنگ مى پردازیم.
اهمیت بحث زیست محیطى در جنگها
بحث محیط زیست و مسائل زیست محیطى ارتباط مستقیم با حیات و زندگى جمعى انسان دارد؛ زیرا هر نوع عارضه و اثر منفى بر محیط زیست، اثر زیانبار بر حیات انسانى دارد و در این میان اثر پدیده جنگ بر محیط زیست، از هر عامل دیگر زیانبارتر«…………………………….» المللى اسلامى مورد بحث و بررسى قرار گیرد و آثار زیانبار جنگ بر محیط زیست توضیح داده شود.
نقش محیط زیست در زندگى انسان
محیط زیست طبیعى تأثیر شگرفى بر روح و روان آدمى دارد. محیط پاک و آراسته زندگى را معطر مى سازد. شنیدن آواز روح بخش پرندگان، ترنم لطیف جویباران، آهنگ دلرباى چشمه ساران، صفاى سبز سبزه زاران، نسیم لطیف کوهستان، رقص «…………………………….» و نشاط کرده و امنیت و آسایش را در حیات خویش لمس مى کند. بر عکس، آسیب رساندن به محیط زیست و نابودى طبیعت باعث زیانهاى جبران ناپذیرى به بشر مى شود.
افسردگى و افزایش بیماریهاى روحى و روانى انسان امروز بى ارتباط به آسیب رساندن به محیط زیست نیست. هیچ کس نمى تواند منکر تأثیر سوء تخریب محیط زیست بر شیوه رفتار آدمیان شود و یا اثر زیانبار او را به اخلاق فردى و جمعى جامعه بشرى نادیده بگیرد.
امام خمینى در مورد تأثیر محیط زندگى بر شخصیت آدمى مى نویسد:
«محیط تربیت، شخصیت مربى، رفیق همنشین، اثرات شگفت آورى دارند که همه آن را مشاهده مى کنند.»
قرآن کریم درباره اثر طبیعت مى فرماید:
«سرزمین پاکیزه، گیاهش به فرمان پروردگار مى روید، اما سرزمینهاى بد طینت [و شوره زار]، جز گیاه ناچیز و بى ارزش، از آن نمى روید.»
از این آیه مبارکه استفاده مى شود، همان طور که طبیعت و سرزمین پاک در رشد و پرورش بهینه گیاهان مؤثر است، در رشد و تکامل انسان نیز مؤثر است و همان گونه که از زمینهاى شوره زار جز گیاهان بى ارزش نمى روید، محیط آلوده نیز اثرات زیانبارى بر تربیت انسان دارد.
امام على ـ علیه السلام ـ درباره اثر طبیعت بر انسان فرموده است:
از سرما در آغاز آن (فصل خزان) پرهیز کنید و در پایان (فصل بهار) به پیشواز آن بشتابید؛ زیرا سرما بر بدنها همان تأثیر را مى گذارد که بر درختها، اوّل آن سوزاننده و نابود کننده است و پایان آن رویاننده و شکوفا کننده.»
کلام امام درباره تأثیر طبیعت بر
جسم و جان آدمى بسیار روشن است و همان سان که طبیعت بر جسم و بدن«…………………………….» شده است.
عوامل تاثیر گذار بر محیط زیست
عوامل تأثیر گذار بر محیط زیست به سه عامل فیزیکى، بیولوژیکى و عوامل اجتماعى تقسیم شده است:
عوامل فیزیکى: عوامل فیزیکى که زندگى را تحت تاثیر قرار مى دهد مثل آب، خاک، حرارت، نور و هوا ست و هر نوع آلودگى و مسمومیت در آنها محیط زیست را تحت تأثیر سوء قرار مى دهد؛
عوامل بیولوژیکى: نظیر عناصر عفونت زا و بیمارى آور همانند میکروبها و باکتریها که «…………………………….» و سایر نمودها و کار کردهاى اجتماعى مى تواند زندگى و محیط زیست را تحت تاثیر قرار بدهد.
در این میان، جنگ در شمار عامل فیزیکى قرار دارد که به وسیله ایجاد نور، آتش، صوت هاى مخرب و به وجود آوردن آلودگى و مسمومیّت در آب، خاک، هوا باعث تخریب محیط زیست و اثرات سوء در آن مى شود.
جنگ، واقعیت رایج زندگى انسان
جنگ چه در جامعه داخلى و چه در روابط خارجى واقعیت و پدیده رایج بوده تا جایى که«…………………………….» کودکان، عابران و رهبانان، مورد توجه قرار گرفته و عنایت خاص به حفظ محیط زیست شده است و قرنها قبل از شکل گیرى حقوق بین المللى بشر دوستانه، حقوق بشر دوستانه در اسلام پایه ریزى شده و در متون دینى و اسلامى مورد تأکید قرار گرفته و براى حفاظت از محیط زیست قواعد و مقررات بشر دوستانه در نظر گرفته شده است.
آثار جنگها بر محیط زیست
آلودگى و تخریب محیط زیست باعث گسترش فقر، بى عدالتى و نارضایتى مى شود؛ ناامنى و بى ثباتى را در کشورها تشدید مى کند؛ جنگهاى خونین و ویرانگر ضربات سهمگینى به طبیعت، آب هاى شیرین، سلامت جسمى و روانى مردم وارد مى کند.
آثار زیانبار جنگ و خشنونت، عوارض سوء و خطرناک تخریب زیست محیطى را به طور«…………………………….» که داراى مواد آلاینده و خطرناک هستند، نظیر سلاحها و گازهایى شیمیایى که خطر جدى براى همه نسلها است.
جنگها در زندگى بشر چنان اثر منفى بر محیط زیست از خود بر جاى گذاشت که سازمانها و نهادهاى بین المللى به مرور زمان براى حمایت از محیط زیست شکل گرفت؛ چنان که «کمیته صلیب سرخ جهانى» در دوران جنگ به هدف کمک و حمایت«…………………………….» ۱۹۷۷ م داراى شخصیت بین المللى شناخته شد و رسالت خود را به خصوص در دوران جنگ و حمایت از آسیب دیدگان انجام داده است.
از جمله جنگهایى که در سه دهه اخیر اثرات نامطلوبى بر محیط زیست بر جاى گذاشت، جنگهاى ایران و عراق، جنگ خلیج فارس، جنگ افغانستان و نیز حمله نیروهاى خارجى به سر کردگى آمریکا به عراق، جنگ بوسنى و کوزوو، فلسطین اشغالى و«…………………………….» استفاده شد. ارتش عراق ۱۴۲ بار در سه ماهه اول سال ۵۹ و ۴۱۰ بار در سه ماهه دوم همان سال به مرزهاى ایران حمله کرده است.
۱۹۲ فروند هواپیماى جنگنده نیروى هوایى ارتش عراق در ۳۱ شهریور به داخل «…………………………….» زیست استفاده کرد. در سال ۱۳۵۹ ش. عراق به منطقه «بیاندره» بین مثلث سقز، بانه و مریوان در استان کردستان با استفاده از بمب هاى فسفرى حمله کرد. در همین سال عراق در منطقه عمومى «میمک» در استان ایلام و در محورهاى «هلاله» و «نى خزر» از سلاح شیمیایى استفاده کرد.
سال ۱۳۶۱ ش، عراق با به کارگیرى سلاح هاى شیمیایى عمل کننده بر سیستم اعصاب، در مناطق آبادان، مریوان و تپه هاى شرقى شلمچه، مرحله جدیدى از این سلاح مرگ بار را به نمایش گذاشت. پس از شکست عراق در عملیات «والفجر ۸» و«…………………………….» از سلاح شیمیایى استفاده کرد. در ۷ تیر ۱۳۶۶ چهار فروند هواپیماى عراقى شش بمب شیمیایى دو قلو، حاوى ۵۵۰ تن گاز «خردل آرسنیک دار» معروف به گاز «خردل کثیف» را بارگیرى کردند. هدف حمله عبارت بود از: «شهر سردشت.»
مدیر
روابط عمومى «انجمن حمایت از قربانیان سلاح هاى شیمیایى» طىّ مصاحبه اى اعلام داشت: شهرهاى سردشت و اشنویه در آذربایجان غربى، روستاهاى آلوت، بوالحسن در بانه و روستاهاى بالک، نى، نژمار، قلعه جى در مریوان از استان کردستان، روستاهاى اطراف سر پل ذهاب و گیلان غرب در استان کرمانشاه، توسط صدام بمباران شیمیایى شده‌اند.
وى افزود: تنها در یک حمله هوایى به روستاهاى اطراف مریوان از ۳۰۰ بمب حاوى گاز خردل استفاده شده و در حمله دیگرى به روستاى «زرده» در منطقه «ریجاب» ۲۵۰ نفر از مردم در دم کشته شده‌اند.
بیش از بیست سال از بمباران شیمیایى سردشت مى گذرد و تعداد مصدومان شیمیایى«…………………………….» شیمیایى بر مردم به ویژه کودکان و زنان بسیار بالا و از حساسیت خاص بین المللى برخوردار است و به همین دلیل هر ساله با حضور سران کشورهاى عضو کنوانسیون منع سلاحهاى شیمیایى کنفرانسى در لاهه برگزار مى شود و در پایان بیانیه اى به منظور حفاظت از محیط زیست و تاثیرهاى زیست محیطى سلاحهاى شیمیایى صادر مى شود. در اجلاس سال ۱۳۸۴ ش؛ که از ۱۶ تا ۲۲ آبان ماه در لاهه هلند بر گزار شد، نخستین بار نمایشگاه آثار سلاحهاى شیمیایى «…………………………….» قرار گرفت.
ب ـ آثار سوء جنگ عراق بر محیط زیست
جنگهاى عراق نظیر جنگ خلیج فارس، حمله عراق به کویت و حمله آمریکا با متحدانش به عراق آثار زیانبارى بر محیط زیست به جا گذاشت. با پایان یافتن جنگ دوم خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ م. دو میلیون نفر از مردم عراق به سوى ایران و ترکیه سرازیر شدند و «…………………………….» ۱۹۹۰ م. محیط زیست به شدت آسیب دید، رنج شدید غیر نظامیان و مردم عادى عراق به خاطر کمبود مواد غذایى و آمار وحشتناک مرگ و میر و گرسنگى در عراق شوراى امنیت را به صدور قطعنامه ۷۰۶ در ۱۵ اوت ۱۹۹۱ م. واداشت.
همچنین در حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ م. موج ناامنى و آوارگى این کشور را فرا گرفت«…………………………….» قرار گیرد.
منابع و مآخذ: وب‌سایت اینترنتی «چهارگوش» به آدرس www.4goush.net
قسمت‌هایی که با «…………………………….» مشخص شده‌اند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 8 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
