مقدمه
استـان تهـران استانی در شمال-مرکزی ایران با جمعیت بیش از ۱۴ میلیون نفر و مساحتی کمتر ۱۳۰۰۰ کیلومتر مربع است. این استان پرجمعیت‌ترین استان ایران است و از نظر مساحت پس از استان‌های قم و البرز، سومین استان کوچک ایران است. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب‌غربی به استان مرکزی، از غرب و شمال‌غرب به استان البرز و از شرق و جنوب‌شرق به استان سمنان محدود می‌شود. شمال استـان تهـران به دامنه جنوبی رشته کوه البرز منتهی می‌شود. کلان‌شهر تهران با جمعیت ۸/۷ میلیون نفر، متراکم‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر ایران و به عنوان پایتخت این کشور، در این استان قرار دارد. استـان تهـران، اغلب به عنوان عاملی تعیین‌کننده در راستای رشد یا تضعیف ارزش افزوده کل کشور عمل کرده‌است. جمعیت این استان که پرجمعیت‌ترین استان ایران است، طبق داده‌های آماری سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۴٬۰۳۳٬۴۰۰ نفر بوده که ۱۳٬۲۶۱٬۶۰۰ در نقاط شهری و ۷۷۱٬۸۰۰ در نقاط روستایی ساکن هستند. مرکز این استان شهرِ تهران است و دماوند، شهر ری، کهریزک و ورامین از دیگر شهرهای مهم این استان هستند. با وجود اینکه استـان تهـران تنها ۰٫۷۸ درصد مساحت ایران را دربرگرفته است اما ۱۶ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده‌است. شمال این استان اقلیم کوهستانی و جنوب آن اقلیم کویری دارد.
شهرهای حاشیه‌ای جنوب، جنوب غرب و غرب استـان تهـران: ۱- فردیس ۲- اندیشه ۳- شهر قدس ۴- شهریار ۵- احمدآباد مستوفی ۶- پرند ۷- رباط کریم ۸- اسلامشهر ۹- باقر شهر
استـان تهـران
شهر تهران بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر ایران، مرکز این استان است. استـان تهـران که صنعتی‌ترین استان ایران است، از لحاظ تولید ناخالص داخلی در رتبه ۱ کشوری قرار دارد همچنین سهم تولید ناخالص بخش کشاورزی در این استان ۱، صنعت ۲۲ و خدمات ۷۷ درصد بوده‌است. استـان تهـران همچنین مرکز تلاقی راه‌های ارتباطی ایران (خطوط راه‌آهن، جاده ای و هوایی) است. تمرکز موسسات مالی، اعتباری و بانکی در شهر تهران است. همچنین استان‌های قم، البرز و قزوین قسمتی از استـان تهـران بودند که بعداً از این استان جدا و مستقل شدند.
تقسیمات کشوری
در نخستین تقسیمات کشوری در فاصله سال‌های ۱۳۱۶ تا ۱۳۳۹ استان دوم مشتمل بر شهرستان‌های قم، کاشان، تهران، سمنان، ساری و گرگان بوده که در سال ۱۳۴۵ شهرستان‌های دامغان، سمنان، شاهرود و کاشان و بخشی از شهرستان رودسر از استان دوم جدا شدند. در سال ۱۳۴۰ با تصویب هیئت وزیران فرمانداری کل سمنان مشتمل بر سمنان، شاهرود، بسطام، سنگسر (مهدی‌شهر)، سرخه و نقاط تابعه آنها با مرکزیت شهر سمنان تشکیل شد. در سال ۱۳۵۵ طبق تصمیم دولت وقت با الحاق دماوند، فیروزکوه، گرمسار و ورامین، فرمانداری کل سمنان به استان سمنان تبدیل شد؛ اما براساس آخرین تقسیمات کشوری سه شهرستان دماوند، فیروزکوه و ورامین از استان سمنان منتزع و به استـان تهـران الحاق شدند. استـان تهـران اکنون دارای شانزده شهرستان است.
استـان تهـران با بیش از ۱۳ میلیون نفر جمعیت، ۱۷٫۵ درصد جمعیت کل کشور را در خود جای داده‌است. از این میزان، ۱۲٬۲۵۲٬۰۰۰ نفر در مناطق شهری و ۱٬۱۶۱٬۰۰۰ نفر در مناطق روستاییِ آن ساکن هستند. ۶۳٫۶ درصد از جمعیت شهری استـان تهـران در شهر تهران و مابقی در ۴۴ شهر دیگر استان ساکنند. رشد جمعیت شهر تهران ۴٫۱ درصد است که در مقایسه با دهه‌ی قبل اندکی افزایش یافته‌است. در میان شهرهای استـان تهـران، شهریار با ۱۶٫۸ درصد رشد سالیانه، در مقام نخست رشد قرار دارد و ملارد با ۱۰ درصد، پاکدشت با ۹٫۹ درصد و صفادشت با ۸٫۸ درصد رشد سالانه جمعیت در مقام‌های بعدی قرار دارند.
در طول سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ ده شهر به شهرهای استان تهران اضافه شده‌اند که بزرگ‌ترین آنها شهرهای اندیشه، صالحیه، باغستان و نصیرشهر هستند که به‌ترتیب دارای ۷۵ هزار، ۵۴ هزار، ۵۲ هزار، ۲۳ هزار نفر جمعیت بوده‌اند، همچنین کوچک‌ترین آنها شهر ارجمند با ۱٬۷۰۰ نفر جمعیت بوده‌است. استان تهران امروزه دارای ۱۶ شهرستان، ۳۵ بخش، ۷۳ دهستان، ۴۹ شهر و ۳ فرمانداری ویژه است.
جدایی شهرستان کرج و تشکیل استان البرز
در جلسه‌ی هیئت دولت در تاریخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۸، لایحه تأسیس استان البرز (به مرکزیت کرج) تصویب و به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد و در ادامه با تصویب
- فهرست مطالب
- مقدمه. 4
- استان تهران. 4
- تقسیمات کشوری.. 5
- جدایی شهرستان کرج و تشکیل استان البرز. 5
- جغرافیای استان تهران. 6
- اقلیم تهران و جغرافیای تهران. 6
- رشته‌کوه البرز. 6
- دشت‌ها 7
- پوشش گیاهی.. 7
- مراتع. 7
- طبیعت… 8
- منابع آب… 9
- اقتصاد. 9
- ترابری.. 9
- مردم‌شناسی.. 10
- فارس‌زبانان. 10
- ترک‌زبان‌های آذربایجان. 10
- مازندرانی‌ها 10
- کردها 10
- لرها 11
- گیلک‌ها 11
- ارامنه. 11
- زبان. 11
- مهاجران خارجی.. 13
- گردشگری.. 13
- منابع و مآخذ. 13
قسمت‌هایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایل‌های word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 13 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
