مقدمه
یکی از معضلات قرن بیست و یکم که آینده زندگی بشر در این کره خاکی را به شدت مورد تهدید قرار می‌دهد معضل کمبود آب است منابع آب شیرین در جهان بسیار اندکند از100% کل آب موجود در جهان 2/97% آب شور و غیر استفاده و تنها 8/2% آبها آب شیرین است در مورد آب شیرین نیز درصد‌ها به این صورت است 2/77%از آبهای شیرین به صورت یخهای قطبی 4/22% به صورت سفره‌های آب زیرزمینی 35/% دردریاچه‌های آب شیرین 01/% نیز آب رودخانه 04/% نیز بخار موجود در جو می‌باشد از این آمار استفاده می‌شود که تنها حداکثر حجم آب شیرین برای بشر قابل استحصال است که این منابع هم بشدت پراکنده هستند و به طور یکنواخت بین تمامی انسانها تقسیم نشده و متاسفانه سهم کشور ما از ایم منابع بسیار کم است که این بعلت قرار گرفتن کشور ما در اقلیم خشک جهان است میزان متوسط بارندگی سالانه در جهان حدودmm800 است متوسط بارندگی ایران در طول سی سال اخیر تنه 251 میلیمتر و میزان بارندگی در استان یزد تنها mm 110بوده که این رقم در خود شهر یزد حدود 60 mm است که حتی در سال 78 و 79 میزان بارندگی کمتر از 10mmگزارش شده است آمار تلخ و تکان دهنده اهمیت حفظ منابع آب موجود را تا حدود زیادی نشان می‌دهد
انواع بحران و عوامل موثر آن
بحران را در یک شمای کلی می‌توان به دو دسته عمده تعریف کرد
الف ) بحران بلند مدت ب ) بحران کوتاه مدت
بحران بلند مدت(بحران جهانی آب و مدیریت بحران )
منابع آب شیرین در هر کشور محدود و بهربرداری از آن دراز مدت موجب کم آبی و یا بی آبی خواهد گردید در طی دهه‌های آینده ی آب منبع و عامل بحران برای حیات کشورهای خشک و نیمه خشک خواهد بود تا آنجا که تنش‌های سیاسی بین کشورهای همسایه بر سر استفاده از آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و مخازن آبهای زیرزمینی بین الملل ممکن است تا سر حد جنگ هم پیش برود ضمن اینکه پروژه‌های آتی قطعاً با هزینه‌های بالاتری مواجه و دستیابی به آن مشکل تر خواهد بود مثلاً بررسی پروژه‌های تامین آب حاکی از آن است که قیمت تمام شده هر متر مکعب آب برای پروژه‌های نسل بعد اغلب 2تا 3 برابر بالاتر از پروژه‌های نسل حاضر هستند از طرفی جمعیت دنیا همواره پیوسته افزایش یافته به طوری که نیاز به آب برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنایع زیاد می‌شود جمعیت جهان تا سال 2050 به حدود 2 برابر یعنی رقم 65/10 میلیارد نفر خواهد رسید که حدود 30/9 میلیارد نفر آن در کشورهای در حال توسعه ساکن می‌باشند.
توجه به این مهم که با بالا رفتن سطح زندگی مردم مصرف سرانه آب افزایش می‌یابد نیز حقیقتی گویا از روند سریع مصرف آب در آینده خواهد بود عامل مهم دیگر استفاده از مواد شیمیایی در مصارف کشاورزی است که وجود این آلاینده‌ها حتی در پسابهای صنعتی به طور جدی بر کیفیت آب تاثیر می‌گذاردو قابلیت مصرف آنها را از بین خواهد برد باید پذیرفت که آلودگی آب رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و منابع زیرزمینی به سادگی قابل رفع کردن نیست و حتی تکنولوژی مقرون به صرفه ای برای مقابله با آن وجود ندارد حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی، برای حذف آلودگیها تا به حال به راه کار قابل ملاحظه نرسیده اند بنابراین در دهه‌های آینده نمی توان بسیاری از منابع آب را برای مقاصد شرب مطلوب دانست نتیجتاً توجه به این امر مهم که کشور ما نیز جزئی از پیکر ه هستی بوده و به تدریج کمبود آب و افت منابع زیرزمینی برآن حادث خواهد شود نباید از نظرو برنامه ریزی دست اندرکاران حتی برای لحظه ای فراموش گردد و شرکت‌های آب و فاضلاب نیز به عنوان متولی امر توزیع آب در چگونگی و مدت زمان رسیدن به بهران نقش اساسی و مهمی را بر عهده دارند که در بخش‌های آتی، به راه کار مقابله با آن اشاره خواهد شد
بحران کوتاه مدت (مدیریت بحران در تاسیسات آبرسانی)
عموماً حادثه عبارتست از واقعه طبیعی که ناشی از فعالیت‌های انسانی بوده که در زمان ومکانی خاص می‌تواند موجب شود تمام جامعه یا بخشی از آن با خطر مواجه شده و یا از انجام وظایف عادی خود باز مانند که در شرکت‌های آب و فاضلاب انواع متفاوتی داشته که به اختصار به انواع آن می‌پردازیم:
1- ریزش چهاها 2- معیوب شدن پمپها و تاسیسات آبرسانی 3- اتفاقات در خصوص جمع آوری 4- اتفاقات در خطوط آبرسانی 5- اتفاقات شبکه توزیع 6- حوادث خطوط انتقال برق و غیره 7- جنگ و شورش اجتماعی حوادث طبیعی می‌تواند در تاسیسات آبرسانی مخرب واقع شوند عبارت اند از:
1- سیل 2- زلزله 3- طوفان 4- گردباد 5- آتش فشان 6- فرونشست زمین 7- آتش سوزی 8- انفجار 9-پیشروی آب دریا10-فرسایش
در نوع فعالیت‌های انسانی مدت زمان بحران کمتر از حوادث طبیعی است و با عنایت به راهکار مقابله با آن که توزیح داده خواهد شد گذر از بحران سریعتر صورت می‌گیرد که این گونه بحرانها را کوتاه و موقت می‌نامیم و اما در حوادث غیر مترقبه طبیعی مانند زلزله سیستم آبرسانی یک شهر با خطر فرو پاشی و گسسته گی اضمحلال مواجه می‌شود و به طور قطع مانع از ادامه کار سیستم و خروج آن به حالت پایدار می‌گردد این شرایط نیز شرایط بحرانی نام دارد، بنابراین مدیریت بحران مجموعه ای سازمان یافته است که با تشکیلات سازمانی منسجم، تجهیزات و امکانات فنی، طرح‌های مطالعاتی، برنامه‌های عملیاتی و نظامهای ارتباطی به منظور کسب حداکثر آمادگی برای مواجهه با شرایط بحرانی، طراحی و سازماندهی می‌شوند به طوری که همراه با حصول اطمینان از به حداقل رسیدن وقوع حوادث و نیز به حداقل رسیدن عواقب این حوادث در صورت وقوع می‌باشد از جمله عوامل مهم به هنگام وقوع حوادث مذبور در راستای مدیریت بحران سنجش آسیب پذیری سیستم است که در مفهوم تعیین با برآورد میزان تاثیرپذیری سیستم مثلاً سیستم آب شهری از فشار و بحران و بازماندن سیستم از انجام وظیفه و مسئولیت خویش می‌باشد این سنجش مستلزم تعریف و تعیین مرزهای سیستم، شناخت مولف‌های کلیدی و بحران و برآورد تاثیر حادثه فرضی طراحی شده و تعین حداقل انتظارات عمومی از سیستم در صورت بروز حادثه مفروض خواهد بود.
راه کارهای مقابله با بحران (ایجاد فرصت‌ها)
در تعیین راهکار مقابله با بحران نخست به مقابله فیزیکی و غیر فیزیکی و سپس به تعاریف مقابله با بحران بلند مدت و کوتاه مدت پرداخته خواهد گرفت
مقابله فیزیکی و غیر فیزیکی
الف ) مقابله فیزیکی:
به هنگام بروز هرگونه حادثه یا بحرانی در سیستم آب شهری ابتدا باید تولید آب را متناسب با کمبود حاصله و همچنین نظلرت و کنترل فنی تاسیسات را مد نظر قرار داد انجام عملیات حفاری منابع جدید و تجهیز چاه‌ها و بهربرداری از منابع آب سطحی شامل قنوات و رودخانه‌ها و انتقال آب بیشتر از سد‌ها از جمله اقدامات بوده و در راستای کنترل شبکه، متعادل نمودن فشار شبکه، اصلاح و باز سلزی شبکه تعمیر و مرمت تجهیزات آبرسانی و رسیدگی به موقع به حوادث نیز گذر از بحران راه که بحث تولید آب در دوران بلند مدت و بحث نظارت و کنترل در بحران کوتاه مدت کابرد دارد
لطفا برای خواندن ادامه این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 11 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
