چهارشنبه سوری
یکی از آئینهای سالانه ایرانیان چهارشنبه سوری یا به عبارتی دیگر چارشنبه سوری است. ایرانیان آخرین سه شنبه سال خورشیدی را با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می‌روند.
چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز برگزار میشود.
چهار شنبه سوری؛ از فروغ زرتشتی تا قیام مختار
جشن سوری و یا آنچه ما امروز آن را چهار شنبه سوری میخوانیم، جشنی است که مانند بیشتر جشن‌های ایرانی که به ستاره شناسی بستگی دارند مبدا همه حساب‌های علمی‌و تقویمی‌است
در آن روز در سال 1725 پ م زرتشت بزرگترین حساب گاه شماری جهان را نموده و کبیسه پدید آورده و تاریخ کهن را درست و منظم کرده است بر خلاف بعضی از مناسبت‌ها این مناسبت سر منشا ای کهن و باستانی در تاریخ این آب و خاک دارد، و پر هجو نیست اگر بگوییم از اهمیتی به مراتب بالاتر از نوروز بر خوردار بوده است. ازین رو شاید از آنچه که بایسته این مناسبت تاریخی بوده کمتر به آن توجه شده ! بر ماست که دست کم در مورد بعضی نکات برجسته آن بیشتر از آنچه تا حال میدانسته ایم بدانیم. جشن سوری تنها یک جشن ساده نیست، جشن سوری یک یاد آوری از گوشه ای از تاریخ غرور آور این آب و خاک است.
جشن سوری یا چهار شنبه سوری
در کتاب تاریخ بخارااشاره شده که منصور بن نوح از شاهان سامانی در نیمه اول سده چهارم هجری این جشن را برگزار میکند که موجب آتش سوزی در قصر او نیز میشود.: «….. و چون امیر سدید منصور بن نوح به ملک بنشست اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای‌ها را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آن گاه امیر سدید به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شب سوری چنانکه عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند. پاره ای آتش به جست و سقف سرای در گرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت و امیر سدید هم در شب به جوی مولیان رفت آنچه از این بخش برداشت میشود این است که بطور یقین این جشن در 350 هجری و در ماه شوال که مصادف با پایان سال شمسی بوده توسط یکی از شاهان سامانی در بخارا و جوی مولیان برگزار شده است و آنجا که نگارنده به «عادت قدیم است» اشاره میکند مشخص میشود که این جشن از سالها و بلکه سده‌های پیش در ایران رایج بوده است.اما هیچ اشاره ای به روز آن نشده، یعنی شب چهار شنبه سوری. امروزه ما مردم ایران هر ساله به شکل‌های مختلف جشن چهار شنبه سوری را برگزار میکنیم، در جای جای ایران این جشن به صورت‌های مختلف برگزار میشود که نسبت به آنچه اصل آن بوده تفاوت‌های بسیاری دارد. در شهر‌های بزرگ به نظر می‌رسد که رسوم و آداب اصیل جشن سوری رو به فراموشیست و آنچه بدان تبدیل شده یک فستیوال جدید است که هیچ ربطی به اصل جشن سوری ندارد! ( البته باید یاد آور شد هنوز در شهرستان‌ها و شهر‌های کوچک و روستا‌ها پیوند هایی بین چهار شنبه سوری و خود جشن سوری دیده میشود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد ) تا به حال بر اساس تحقیقات محققین و پژوهشگران هیچ سند تاریخی برای روز دقیق برگزاری جشن سوری در زمان باستان بدست نیامده است. آنچه مسلم است این است که ممکن نیست در ایران باستان جشن سوری در یک روز معلوم مثل شب چهار شنبه برگزار می‌شده چرا که تقویم ایران باستان اصلا شماره روز‌ها به صورت هفته گانه نداشت و هر روز نام خاص خود را داشته است. روز شماری که ما امروزه از آن استفاده میکنیم که بر اساس آن هر ماه به چهار بخش هفت قسمتی که هر بخش یک روز است و در کل به آن هفته میگوییم تقسیم شده، پس از ورود تازیان(اعراب) به ایران و از روزشمار آنان برداشت شده است. پیش از آن ماه‌های ایرانی به صورت پنج پنج تقسیم می‌شده که به هر یک پنجه می‌گفتند، مثل تقسیمی‌که در مصر باستان و بابل رایج بوده است تقویم ایران باستان شامل دوازده ماه سی روزه بوده( سی روز بی کم و کاست و نه سی و یک روز ) و در سال کبیسه پنج روز با الهام از پنج نام گاثاها 4به سال اضافه می‌کردند، این پنج روز را در مجموع پنجه، خمسه، پنجه دزدیه، خمسه مسترقه، گاه، اَندَرگاه، بِهیزک و پنجه وِه می‌گفتند. بر این اساس در ایران باستان زمان جشن سوری نمی‌توانسته در شب چهار شنبه بوده باشد، چرا که اصلا شنبه و چهار شنبه و آدینه ای برقرار نبوده !
قسمت‌هایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایل‌های word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 15 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
