معماری ایرانی که ابتدا در محدوده فلات ایران و سپس در حوزه نفوذ فرهنگ ایرانی شکل گرفت، همچون همه معماری هایی که ریشه در فرهنگ بومی‌دارند، به اقلیم توجه داشته و تا پایان دوره ی قاجار آثار با ارزشی از خود به جا گذاشته است.
بررسی نمونه‌های به جا مانده نشان می‌دهد:
رنگهای به کار رفته در تزیینات ساختمانها متأثر از ویژگی‌های اقلیم گرم و خشک بوده اند.
مصالح ساختمانها، علاوه بر توانایی‌های سازه ای و توجه به مسائل اقتصادی و تأمین مصالح از نقاط نزدیک، بهترین شکل بهره برداری از انرژی محیط خشک را نشان می‌دهند.
سازه‌های طاقی در این بناها نشان دهنده رابطه اقلیم و معماری هستند.
حتی در نقوش تزیینی رد پای خورشید را به عنوان مهمترین عامل اقلیمی‌در نقوشی با نام شمسه و چرخ خورشید می‌توان دید.
در این جا به بررسی فضاهایی می‌پردازیم که به طور مشخص به دلیل ویژگی‌های اقلیمی‌شکل گرفته اند و اقلیم در آنها موضوع اصلی بوده است. نام اغلب این فضاها از همین ویژگی اقلیمی‌آنها گرفته شده است، مانند اتاق کرسی، زمستان نشین، سردابه و …
حیاط‌های مرکزی در این بررسی نیامده اند، گرچه این حیاط‌ها خود پاسخی اقلیمی‌به فضای باز خانه اند و ایجاد فضایی با درخت و حوض آب و در امان از بادهای گرم و تابش شدید آفتاب، بهترین دلیل شکل گیری حیاط در مرکز خانه بوده و در همه اقلیم‌های مشابه هم دیده می‌شود.
حیاط نارنجستان
در کتاب فرهنگ مهرازی ایران، نارنجستان چنین تعریف شده است: میان سرایی که می‌توان آنرا سر پوشیده کرد و در باغچه آن در ختان نارنج و غیره پرورش داد.
حیاط نارنجستان حیاطی کوچک در مجموعه اندرونی بوده که علاوه بر تأمین نور فضاهای اطراف، امکان نگهداری گیاهانی را که نسبت به یخبندان شبهای زمستان مناطق کویری حساس هستند فراهم می‌کرده است. ابعاد کوچک آن و مجاورت با طاق‌ها و توده‌های ساختمانی که در طول روز با انرژی خورشید گرم می‌شدند موجب می‌شده که با تخلیه این انرژی در طول شب، دمای فضای محدود حیاط بالای صفر حفظ شود، و حتی در برخی موارد این حیاط‌ها سقفی با یک سوراخ بزرگ در مرکز دارند که در زمستانهای خیلی سرد امکان پوشاندن آن با پارچه و جود داشته است.
- فهرست مطالب
- اقلیم در معماری ایرانی و خانه‌های قدیمی
- حیاط نارنجستان
- گودال باغچه
- بام
- سرابستان
- زمستان نشین
- تابستان نشین
- بهار خواب
- اتاق کرسی
- پایاب
- حوض خانه و سرداب
- شوادان
- شبستان
- شناشیل
- آب سرا
- کنده
- اتاق بادگیر
- خانه‌های قدیمی
- سکو
- سر در ورودی
- در ورودی
- هشتی
- دالان (راهرو)
- حیاط
- حوض و باغچه
- تالار
- نشیمن
- آشپزخانه
- آبریزگاه (توالت) و حمام
- جهت خانه‌ها
- منابع و مآخذ
قسمت‌هایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایل‌های word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 13 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
