شیوههای کنترل نفس در قرآن
موضوع نفس وشیوههای کنترل ومدیریت آن، موضوعی است دامنه دار و دارای ابعاد گوناگون است به منظور آشنائی کلی از راهکارهای کنترل ومدیریت نفس در نگاه قرآن، اجمالی از مباحث را مرور میکنیم
1- تسلط بر هوای نفس
اولین قدم در کنترل نفس، تسلط ودر اختیار گرفتن فزون طلبیهای نفس است.
میل نفس و خواهش دل به کامرانی و شهوات را هوی و هوس نامند. منظور از نفس شانی از روح انسان است که مدیریت قوای نفسانی مانند شهوت و غضب، تن و جنبههای طبیعی انسان را به عهده دارد. اما در اغلب موارد به دلیل افزون خواهی نیروهای نفسانی و تمایل به افراطی گری آدمیدچار شهوت و غضب مفرط و خواستههای افراطی در راستای کامیابی و لذت طلبی و راحت خواهی میشود، که به آن هوای نفس اطلاق میگردد.
هوی در میلهای مذموم و ممدوح هر دو به کار میرود اما در قرآن بیشتر در خواهشهای مذموم به کار میرود. (سید علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، نشر دار الکتب الاسلامیه، ج 7، ص 171) «وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا؛ و هوسهاى کسانى را که آیات ما را تکذیب کردند پیروى مکن». (سوره انعام، آیه 150)
غفلت ازیاد خدا، فراموش کردن نعمتها و پیروی از شیطان و شیطان صفتان، افراط و تفریط در اعمال و رفتار، برخی از مصادیق پیروی از هوای نفس میباشد. خداوند متعال در سوره کهف با اشاره به این نکته میفرماید: وَ لا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتّبَعَ هَواهُ وَ کانَ اَمْرُهُ فُرُطاً;1 ای رسول ما! از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن؛ همانها که از هوای نفس پیروی میکردند و کارهایشان از روی افراط و تفریط است.
در قرآن پیروی از هوی نفس مورد نکوهش و مذمت قرار گرفته است و کسانی که از هوی و هوس پیروی نمیکنند مورد ستایش و تشویق پروردگار متعال قرار گرفته اند:«وَ أَمّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى* فَإِنَّ الْجَنَّهَ هِیَ الْمَأْوى» و اما کسى که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید و نفس خود را از هوس باز داشت. پس جایگاه او همان بهشت است». (سوره نازعات، آیه 41)؛ (بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، انتشارات دوستان، ج 2، ص 2358)…
قسمتهایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایلهای word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 8 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
