مقدمه
ابومحمّد مُشرفالدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف (بین ۵۸۵ تا ۶۱۵ – بین ۶۹۰ تا ۶۹۵ هجری قمری) متخلص به سعدی، شاعر و نویسندهی پارسیگوی ایرانی است. اهل ادب به او لقب «استادِ سخن»، «پادشاهِ سخن»، «شیخِ اجلّ» و حتی بهطور مطلق، «استاد» دادهاند. او در نظامیهی بغداد، که مهمترین مرکز علم و دانش جهان اسلام در آن زمان به حساب میآمد، تحصیل و پس از آن بهعنوان خطیب به مناطق مختلفی از جمله شام و حجاز سفر کرد. سعدی سپس به زادگاه خود شیراز، برگشت و تا پایان عمر در آنجا اقامت گزید. آرامگاه وی در شیراز واقع شدهاست که به سعدیه معروف است.
بیشتر عمر او مصادف با حکومت اتابکان فارس در شیراز و همزمان با حمله مغول به ایران و سقوط بسیاری از حکومتهای وقت نظیر خوارزمشاهیان و عباسیان بود. البته سرزمین فارس، بهواسطهی تدابیر ابوبکر بن سعد، ششمین و معروفترین اتابکان سَلغُری شیراز، از حملهی مغول در امان ماند. همچنین قرن ششم و هفتم هجری مصادف با اوجگیری تصوف در ایران بود و تأثیر این جریان فکری و فرهنگی در آثار سعدی قابلملاحظه است. نظر اغلب سعدیپژوهان بر این است که سعدی تحت تأثیر آموزههای مذهب شافعی و اشعری و بنابراین تقدیرگرا است. سعدی بیش از آن که تابع اخلاق بهصورت مطلق و فلسفی آن باشد، مصلحتاندیش است و ازینرو اصولاً نمیتواند طرفدار ثابت و بیچونوچرای قاعدهای باشد که احیاناً در جای دیگری آن را بیان کردهاست. برخی از نوگرایان معاصر ایران آثار او را غیراخلاقی، بیارزش، متناقض و ناهماهنگ قلمداد کردهاند.
سعدی تأثیر انکارناپذیری بر زبان فارسی گذاشتهاست؛ بهطوریکه شباهت قابلتوجهی بین فارسی امروزی و زبان سعدی وجود دارد. آثار او مدتها در مدرسهها و مکتبخانهها بهعنوان منبع آموزش زبان و ادبیات فارسی تدریس میشده و بسیاری از ضربالمثلهای رایج در زبان فارسی از آثار وی اقتباس شدهاست. او برخلاف بسیاری از نویسندگان معاصر یا پیش از خود، سادهنویسی و ایجاز را در پیش گرفت و توانست — حتی در زمان حیاتش — شهرت زیادی به دست آورد. آثار سعدی در اصطلاح سهل ممتنع (سادهی دشوار) است و در آنها نکتهسنجی و طنز آشکار یا پنهان ملاحظه میشود.
آثار وی در کتاب کلیات سعدی، شامل گلستان به نثر، کتاب بوستان در قالب مثنوی و نیز غزلیات، گردآوری شدهاست. علاوه بر این او آثاری در سایر قالبهای ادبی نظیر قصیده، قطعه، ترجیعبند و تکبیت به زبان فارسی و عربی نیز دارد. غزلیات سعدی، اغلب عاشقانه و توصیفکنندهی عشق زمینی است؛ هرچند که وی غزلیات پندآموز و عارفانه نیز سرودهاست. گلستان و بوستان بهعنوان کتابهای اخلاقی شناخته میشوند و علاوه بر فارسیزبانان، بر اندیشمندان غربی از جمله ولتر و گوته نیز تأثیرگذار بودهاند.
سعدی در زمان حیات شهرت فراوانی داشت. آثار او حتی در هندوستان، آسیای صغیر و آسیای میانه به زبان فارسی یا بهصورت ترجمه در دسترس مخاطبانش قرار داشت. او نخستین شاعر ایرانی است که آثارش به یکی از زبانهای اروپایی ترجمه شدهاست. بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسیزبان از سبک وی تقلید کردهاند. حافظ از جمله شاعرانی بوده که تحت تأثیر سبک سعدی به سرودن غزل پرداختهاست. در ادبیات معاصر نیز نویسندگانی مانند محمدعلی جمالزاده و ابراهیم گلستان از او تأثیر پذیرفتهاند. آثار سعدی بعدها به موسیقی هم راه پیدا کرد و بسیاری از غزلهای او را خوانندگانی چون تاج اصفهانی، محمدرضا شجریان و غلامحسین بنان خواندند. بهمنظور تجلیل از سعدی، اول اردیبهشت، روز آغاز نگارش کتاب گلستان، در ایران روز سعدی نامگذاری شدهاست.
زمانهی سعدی
وضعیت سیاسی
مهمترین واقعهی قرن هفتم هجری، حملهی مغولها به ایران است. حملهی مغول در سال ۶۱۶ هجری که چنگیز آغاز کرد و در نهایت در سال ۶۵۶ هجری، هلاکو با تصرّف بیشتر قسمتهای سرزمین ایران و عراق به سرانجام رساند. این هجوم با ویران کردن شهرها، سوزاندن کتابخانهها و غارت و کشتار مردم همراه بود. چند میلیون نفر از مردم در این حملات کشته شدند و بسیاری از شهرها با خاک یکسان شدند. نخستین…
- فهرست مطالب
- مقدمه. 6
- زمانهی سعدی.. 7
- وضعیت سیاسی.. 7
- فرهنگ و ادبیات… 8
- گاهشمار زندگی سعدی.. 10
- تولد و کودکی.. 11
- تحصیل و سفر. 12
- بازگشت به شیراز. 12
- مرگ…. 14
- داستانهای خیالی و مبالغهآمیز. 14
- گرایشهای فکری و اجتماعی سعدی.. 15
- مذهب… 15
- جهانبینی.. 16
- عرفان و تصوف… 16
- مصلحتاندیشی.. 17
- شاهدبازی.. 18
- آثار. 18
- بوستان سعدی.. 20
- گلستان سعدی.. 20
- غزلیات سعدی.. 22
- هزلیات سعدی.. 23
- آثار به زبان عربی.. 23
- ویژگی آثار سعدی.. 23
- سهل ممتنع. 24
- ایجاز. 24
- طنز. 25
- تخلص…. 25
- تأثیرپذیری.. 25
- فردوسی.. 26
- محمد غزالی.. 27
- سنایی.. 27
- انوری.. 28
- ادبیات عرب… 28
- میراث… 29
- اعتلای زبان فارسی.. 29
- تأثیر بر نهضت روشنگری در غرب… 32
- در فرانسه. 32
- در آلمان. 33
- در آمریکا 33
- در روسیه. 33
- محبوبیت در شرق.. 34
- بنیآدم اعضای یکدیگرند. 35
- الهام و بازآفرینی.. 35
- در موسیقی.. 35
- در تئاتر. 36
- در ادبیات نوین.. 36
- در ادبیات کودک و نوجوان. 36
- رویکردهای نو. 37
- انتقادات… 37
- یادبود و بزرگداشت… 39
- تندیس…. 40
- روز سعدی.. 40
- پول ملی.. 40
- یادوارهی هفتصدمین سال تصنیف گلستان و بوستان. 41
- منبعشناسی.. 41
- منابع تاریخی دربارهی زمانه سعدی.. 41
- منابع اولیه دربارهی سعدی.. 42
- مقدمه کلیات سعدی.. 42
- مجمعالآداب… 42
- صفوهالصفا 44
- شدالازار. 44
- الحوادثالجامعه. 44
- سفرنامه ابن بطوطه. 44
- نفحاتالانس…. 45
- تذکرهالشعرا 45
- منابع معاصر دربارهی سعدی.. 45
- منابع و مآخذ. 46
قسمتهایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایلهای word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 46 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net