بررسی روند تاریخی بهای نفت
مروری سطحی و گذری بر نوسانات قیمت نفت خام و سایر محصولات نفتی در بازارهای جهانی، نشان میدهد که قیمت این محصول ارزشمند در دنیا همیشه متاثر از میزان و زمان استخراج نفت بوده است که در ابعاد وسیع تر و در سطح«…………………………….» نیز برمی خوریم.
پس از جنگ جهانی دوم بهای نفت آمریکا در بالاترین وضعیت ممکن به طور میانگین تا زمان درگیر شدن در نوسانات بازار نفت سال ۲۰۰۴ به بشکهای ۲۰ دلار و ۴۹ سنت رسید که این نرخ نشان دهنده نفوذ سرمایه داران نفتی آمریکا و قدرت تاثیرگذار آن در بازار جهانی است. برخی از کارشناسان بر این اعتقادند که در غیاب کنترل کنندههای قیمت نفت در بازار جهانی، بهای نفت آمریکا آهنگ افزایش میانگین «…………………………….» و به خصوص در بسیاری از بازارهای غیررسمی صورت گرفته شده، به بار نشسته است. آمار و ارقامهای حک شده بر روی نمودارهای ارزیابی که از سال ۱۹۴۷ تا ۲۰۰۴ میلادی ترسیم شدهاند هم گویای این واقعیت است که در طول ۵۷ سال گذشته قیمت نفت چیزی در حدود ۵۰ درصد در هر بشکه افزایش «…………………………….» آمریکا با ۱۸ دلار و ۵۹ سنت در قیاس با نرخ بازار نفت جهانی که چیزی در حدود ۱۹ دلار و ۴۱ سنت بود، بسیار نزدیک به هم ارزیابی شده است. قیمت نفت خام در آمریکا در طول سالها رشد ۵۰ درصدی داشت که این رشد در بازار جهانی عدد کمتری را نشان میداد به طوری که هر بشکه نفت خام در بازار جهانی ۱۵ دلار و ۱۷ سنت خرید و فروش شده است.
پس از جنگ جهانی دوم
بررسی دوره زمانی که از سال ۱۹۴۸ میلادی آغاز و یا تا پایان دهه ۶۰ ادامه دارد نشان میدهد که میانگین قیمت نفت خام در این سالها از دو دلار و ۵۰ سنت تا سه دلار افزایش داشته است. افزایش بهای نفت از دو دلار و ۵۰ سنت در سال ۱۹۴۸ تا ۳ دلار در سال ۱۹۵۷ نیز یکی از برجسته ترین افزایش قیمتها در طول آن سالها به شمار میآید. در مطالعهای تطبیقی با آنچه که در سال ۲۰۰۴ در بازار نفتی جهان«…………………………….» زیادی که بین ۱۵ تا ۱۷ دلار است، مواجه میشود که روی نمودار هم روند تغییری ۲۰ درصدی را در نوسانات قیمتی نشان میدهد.
از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۰ میلادی قیمت نفت در بازار جهانی با طی کردن یک مسیر ثابت و حفظ شرایطی منسجم، ۳ دلار برای هر بشکه را حفظ میکند، اما براساس نرخهای واقعی که نفت در بازارهای جهانی مبادله میشوند، قیمت میانگین نفت خام«…………………………….» برای تقویت پتانسیل توان تولیدکنندههای بین المللی در سال ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲ با تضعیف قدرت دلار آمریکا دارند.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در سال ۱۹۶۰ با حضور ۵ کشور ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا تاسیس شد و سپس در سال ۱۹۷۱ کشورهای قطر، اندونزی، لیبی، امارات متحده عربی، الجزایر و نیجریه نیز به جمع اعضای«…………………………….» تا نظارت و هماهنگی بیشتری در روند قیمت و تبادلات نفتی در بازارهای جهانی به وجود بیاید.
از زمان پایه گذاری سازمان کشورهای صادرکننده نفت، تعداد کشورهایی که آمادگی خود را برای عضویت در این سازمان اعلام کردند از سال ۱۹۷۲ قوت بیشتری گرفت به خصوص که تجربههای گذشته در مورد کنترل قیمت ها، افت بهای نفت خام، «…………………………….» نمیکاهد بلکه در یک دوره زمانی مشخص باعث تقویت قدرت خرید و فروش در بازارهای نفت جهانی و حفظ منافع دولتها نیز میشود.
در مارس ۱۹۷۱ تعادل قدرت با جابه جایی مواجه شد. در همان ماه کمیسیون در تگزاس برای نخستین بار اقدام به تقسیم و سهمیه بندی نفت کرد. این اقدام به معنای آن بود که تولیدکنندههای نفت تگزاس همچون گذشته اجازه تولید نامحدود نفت را نخواهند«…………………………….» است.
توقف تولید نفت خاورمیانه
اگرچه در سال ۱۹۷۲ میلادی بهای نفت خام در بازار جهانی بر روی خطی صاف با ۳ دلار در هر بشکه حرکت میکرد، اما در عرض دو سال این روند یک رشد چهار برابر را طی کرده و از بشکهای ۳ دلار به بشکهای ۱۲ دلار تغییر کرد. حمله سوریه و مصر به«…………………………….» ایالات متحده به سازمانی به نام اوپک وجود داشت پس از جریان تحریم اقتصادی نفت عربی همه تردیدها و گمانها به یقین تبدیل شد.
افزایش میزان حساسیست بهای نفت به جهت تولید اندک پس از رشد چهارصد درصدی نرخ نفت در مدت زمان کوتاه شش ماه کاملا تبدیل به یک واقعیت آشکار و غیرقابل انکار شد.
از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۸ بهای نفت خام روند نسبتا بدون تغییری را پشت سر گذاشت به طوری که نرخ بشکههای نفت مبادله شده در بازار جهانی از ۱۲ دلار و ۲۱ سنت تا ۱۳ دلار و ۵۵ سنت در حال تغییر بود و با افت یا افزایش بسیار زیاد و چشمگیری مواجه نشد، در حالی که قبل و به خصوص پس از این دوره زمانی با یک دوره افت میانه یا افزایش معقول قیمت درباره این کالای پرارزش مواجه هستیم.
بحران ایران و عراق
اتفاقاتی که در ایران و سپس در عراق روی داد از جمله دلایل تاریخی سیاسی در افزایش قیمت نفت خام در سالهای ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ به شمار میآیند. اوج گرفتن و پررنگ شدن جریانات انقلابی در ایران باعث شد تا در آمار تولیدی نفت اوپک با«…………………………….» در سالهای ۷۴- ۱۹۷۳ کرده است.
بارزترین نتیجهای که از سیاستهای کنترل کننده قیمت در آمریکا مشاهده میشد، کنترل مصرف کنندههای نفت خام در ایالات متحده و هدایت آنها به سوی پرداخت بیش از ۵۰ درصد از آنچه برای واردات نفت پرداخت میکردند به تولیدکنندههای داخلی بود، اگرچه این اقدام موجب شد تا سودی که عاید تولیدکنندههای نفت خام آمریکایی میشد در قیاس با آنچه که در بازارهای جهانی به دست میآوردند، بسیار کمتر باشد.
سیاستهای کنترلی آمریکا در بازار نفت
سالهای ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ به عنوان یکی از دورههای کوتاه شرایط نسبتا یکنواختی را بر روند رشد بهای نفت خام حاکم کرد زیرا در همان سالها مصرف کنندههای آمریکایی با قیمتهای پایین تری در بازار خرید و فروش بشکههای نفت خام «…………………………….» نفتی و درگیر شدن با بحران نفتی که از جنگ ایران و عراق به وجود آمد، سوق داد.
ناتوانی اوپک در کنترل بهای نفت خام
یک بررسی اجمالی نشان میدهد که اوپک به ندرت در کنترل بهای نفت خام تاثیرگذار بوده است. همین ناتوانی موجب شده تا نتوان به روشنی بر تعریفهای کلی که از سازمانی همچون اوپک میشود، اطمینان و اعتماد کرد. سهمیه بندی اعضا و «…………………………….» بیرویه بهای نفت خام، پیدا نشد. افزایش ناگهانی قیمت نفت بازخوردهای گوناگون بسیار زیادی در میان مصرف کنندهها داشت.
بهبود وضعیت عایق بندیهای جدید خانهها و ساختمانهای اداری، افزایش عایق بندی در خانههای قدیمی، توجه به بازده و کارایی بیشتر انرژی در پروژههای صنعتی و اتومبیل هایی که به شدت سوخت مصرف میکنند، ازجمله پیامدهای درخور توجهی بود که افزایش بیرویه بهای نفت به دنبال داشت. این عوامل در کنار تمایلات جهانی در مورد تغییر در برخی از رفتارهای مصرفی خود موجب کاهش میزان درخواستهای منتهی به عرضه و تولید نفت خام در بازارهای جهانی شد. متاسفانه برای اوپک تغییر رفتار تمایلات جهانی به عنوان یک موضوع موقتی و گذرا مطرح شد. زیرا در سطح کلان کسی برای محدود کردن میزان مصرف انرژی در خانه اش تلاش مثمرثمری نکرده و به طور کلی اقدامات کافی و لازم برای جایگزین کردن انرژی دیگری به جای نفت، انجام نشد. اکثر واکنشها به افزایش قیمت نفت در پایان یک دهه نوعی واکنش پایدار به حساب میآمد و در واقع به هیچ عنوان به این موضوع که حجم درخواست با توازن قیمت و به نوعی پایین نگه داشتن نرخ نفت در بازار جهانی باید به نحوی در ارتباط با یکدیگر باشند، توجه نمیشد.
یکی دیگر از دلایل افزایش بیرویه بهای نفت، تعدد میزان اکتشافات صحنههای نفتی و تولیدات خارج از محدوده اوپک (غیراوپکی) بود. از سال ۱۹۸۰ میلادی تا ۱۹۸۶ تولیدات غیراوپکی به ۱۰ میلیون بشکه در روز رسید و همین امر نیز باعث شد تا اوپک با درخواستهای کمتر و تولید خارج از سازمان مواجه شود.
به دنبال گزارشهای متعددی که در مورد تولید خارج از سهمیه برخی از اعضای اوپک، به مقامات این سازمان ارجاع داده شده بود، اوپک در اقدامی محافظه کارانه از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۵ میلادی سعی در تجدید نظر در مورد سهمیه تولیدی هر یک از اعضا «…………………………….» ازارهای جهانی تا اوایل سال ۱۹۸۶ و افزایش میزان تولید از ۲ میلیون بشکه در روز به ۵ میلیون بشکه نفت خام در هر روز، متحول کردند.
بهای نفت خام تا اواسط سال ۱۹۸۶ میلادی به طور میانگین و با حفظ اقداماتی که گاهی برای عملکرد آنها نیاز به اعمال فشار مضاعف بود، در حد کمتر از ۱۰ دلار برای هر بشکه حفظ شد. در دسامبر ۱۹۸۶ قیمت نفت اوپک به دلیل بروز یکسری اتفاقات به ۱۸ دلار در هر بشکه رسید که طلسم این رقم در ژانویه ۱۹۸۷ به یک باره شکسته شد و پس از ماهها به عدد پایین تری رسید و قدرت خود را از دست داد.
بهای نفت خام در سال ۱۹۹۰ به خاطر دلایلی که بیارتباط با موضوع هجوم عراق به کویت و جنگ خلیج هم نبود به یک باره مسدود شد، اما به دنبال همین جنگ هم قیمت نفت با مقاومت در مورد کاهش بها مواجه شد و تا زمانی که با تورم سال ۱۹۹۴ «…………………………….» ایالات متحده مثل همیشه نقش مقتدرانهای را در دنیا ایفا میکرد و منطقه آسیا-اقیانوسیه هم شاهد تاثیرات این قدرت و پیشرفت سریع آن بودند.
از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۷ میزان مصرف نفت جهان به یکباره به ۲/۶ میلیون بشکه در روز رسید. مصرف کنندههای آسیایی چیزی در حدود ۳۰۰ هزار بشکه نفت در هر روز استفاده میکردند. همین موضوع هم کمک بسیاری به بهبود شرایط نفتی در سال ۱۹۹۷ کرد. بحران اقتصادی آسیا و نادیده گرفته شدن و غیرقابل تخمین ارزیابی شدن آن توسط اوپک منجر به افزایش بیرویه بهای نفت شد. در دسامبر ۱۹۹۷ اوپک به«…………………………….» قطع کرد و نرخ بشکههای نفت تا دسامبر ۱۹۹۸ هم همچنان سیر نزولی را دنبال میکرد.
اوایل سال ۱۹۹۹، در سیستم نرخ گذاری روی بشکههای نفت تغییر و تحولاتی را شاهد بودیم و اوپک نیز در میزان تولید خود تغییراتی را ایجاد کرد، به طوری که در آوریل همان سال ۷۱۹/۱ میلیون بشکه کاهش در میزان تولیداتش به وجود آورد. مثل همیشه تغییرات در همه سهمیهها کاملا قابل رویت نبودند، اما از اوایل سال ۱۹۹۱ تا اواسط ۱۹۹۹ تولید اوپک به ۳ میلیون بشکه در هر روز رسید که همین میزان تولید هم بهانه خوبی شد تا قیمت نفت به عددی بالغ بر ۲۵ دلار برای هر بشکه برسد.
باوجود مشکلاتی که گریبان اقتصاد آمریکا و به طور کل دنیا را گرفته بود، بهای نفت به طرز چشمگیری تا سال ۲۰۰۰ افزایش یافت. از آوریل تا اکتبر هم میزان سهمیهها به ۲/۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافت. اما به دنبال یک اقدام دیگر که در اول«…………………………….» قیمت نفت تحت عوامل متعدد کاهش یابد.
جریان تروریستی متعدد و حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نیز باعث بروز وقایع زیادی در بازارهای جهانی و به خصوص بازار نفت دنیا شد و بهای نفت خام ناگهان کاهش یافت. قیمت شاخص سبد نفتی وست تگزاز اینترمدیت آمریکا تا اواسط نوامبر ۳۵ درصد تغییر«…………………………….» برداشت، میزان تولیدات اوپک نیز با نوسانات بیشماری مواجه شد. بحرانهای سیاسی و اقتصادی در کشور ونزوئلا هم باعث وارد شدن لطمات جبران ناپذیری بر پیکره صنعت نفتی این کشور شد، به طورری که اوپک هم سهمیه تولیدی خود را از ۸/۲ میلیون بشکه در روز در ژانویه و فوریه ۲۰۰۳ کاهش داد.
در ۱۹ مارس ۲۰۰۳، درست زمانی که ونزوئلا موفق شد تا بخشی از تولید متوقف شده خود را بازگرداند، اتفاقات نظامی در عراق بار دیگر اوضاع نفت را بر هم ریخت. بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا باعث مطرح شدن خواستههای جدید نفتی و افزایش میزان «…………………………….» مصرف نفت جهانی به ۸۰ میلیون بشکه در روز رسید که به نوعی باعث ایجاد بحران در بهای نفت شد، به طوری قیمت هر بشکه نفت را به ۴۰ دلار برای هر بشکه رساند.
قسمتهایی که با «…………………………….» مشخص شدهاند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 10 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net