توصیف انسان در قرآن
سر و کار داشتن و انگیختن تحولی در او بدون داشتن تصویر و توصیفی جامع از او میسر نیست.از این رو در هر نظام تربیتیِِ، توصیف انسان به مثابه ی سنگ بنای آن است، زیرا همه ی اجزای نظام تربیتی اعم از مفاهیم، اصول، روشها و مراحل تربیت به نحوی ناظر به وضع انسان است.در نوشته ی حاضر نیز این ترتیب و ترتب، رعایت خواهد شد.
برای به دست آوردن توصیف انسان در قرآن، نخست با نگاهی تحلیلی، مفاهیم بنیادی مربوط به انسان را از نظر میگذرانیم و آنگاه مجموعه ی آنها را با نگاهی ترکیبی در نظر میگیریم و میکوشیم ویژگیهای این انسان یکپارچه و زنده را مشخص کنیم.
1- نگاه تحلیلی:
واژهها و مفاهیم بنیادی که در قرآن برای توصیف انسان به کار رفته( و میتوان دیگر را به آنها باز گرداند) چنین است:
روح ـ نفس ـ فطرت ـ عقل(تعقل) ـ قلب ـ اراده و اختیار ـ وجه امتی ـ محدودیتها
اکنون به هر یک میپردازیم.
روح:
از آیات قرآن چنین مستفاد میشود که روح، موجود سماوی است و عامل حیات میباشد.به ظهور رسیدن حیات در هر مرتبه ای، منوط به تعقل گرفتن روح است.
در قرآن گاهی روح به صورت مطلق به کار رفته(الرّوح) و گاه به نحو مقیّد ( بِروح مِنه، بِروح مِنّا، روحی).مورد اول به همان موجود سماوی که حیات بخش و حیات آفرین است اشاره دارد و مورد دوم به اضافههای او که موجد حیات است. بنا براین هرگاه میزان و مرتبه ای از روح در موجودی یافت شود باید آن را به عنوان افاضه نگریست، به همین سبب هرگز، روح به خودموجودی که در معرض آن قرار گرفته، نسبت داده نشده بلکه همواره به جهت اضافه ای آن، توجه داده شده است ( بِروح منه…).در رابطه با انسان، افاضه ی روح به دو گونه مطرح شده است:یکی روح نفخه ای و دیگر روح تأییدی.
روح نفخه ای، موجود حیات مشترک بین انسانهاست( وَ نَفَختُ فیهِ مِن رُوحی، حجر:29)، اما روح تأییدی، حیات طیّبه را به وجود میآورد که مختص انسانهای مؤمن است(اُولئکَ کَتَبَ فی قُلُوبِهِم الایمان و ایدهم بروح منه، مجادله: 22 ). پس با نفخه روح « حیات انسانی» ایجاد میشود و با تأیید روح با <حیات ایمانی> و این حیات که شریف و گرانمایه است، به عنوان تأیید ذکر شده است.
کلمه نفس بخودی خود، معنای روشنی ندارد و معنی آن بسته به چیزی است که به آن اضافه شود. مثلاً نفس…
- فهرست مطالب
- مقدمه. 3
- 1- نگاه تحلیلی: 3
- نفس: 4
- محدودیتها 10
- 2- نگاه ترکیبی: 11
- 1- تاثیر ظاهر بر باطن: 15
- 3-ظهور تدریجی شاکله: 16
- تأثیر شرایط بر انسان: 18
- 5- مقاومت و تاثیر گذاری بر شرایط: 20
- 6- جذبه حسن و احسان: 21
- 8- کرامت: 28
- 9- اندیشه ورزی: 28
- 1- آشنائی و بیگانگی با خدا: 29
- 11- ضعف: 30
- 12- دلبستگی، آزمندی و شتاب: 31
- نتیجه گیری.. 35
- انسانها ی واکنشی وانسانهای عامل.. 36
- زبان افراد واکنشی زبان افراد عامل.. 36
- منابع و مآخذ. 37
قسمتهایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایلهای word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 37 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net