مقدمه
استان گُلِستان از استانهای شمالی ایران است. این استان بخشی از استان مازندران بود که در سال ۱۳۷۶ به صورت استانی مستقل به نام گلستان درآمد و گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد. اولین نشریه استان نیز همان سال بنام نیمروز منتشر شد. بزرگترین و پرجمعیتترین شهر آن گرگان است.
نام
گلستان نام جدیدی برای یک سرزمین تاریخی است که در طول تاریخ و تا سده هفتم هجری به نام ایالت گرگان و از آن پس تا آغاز سده دهم به نام استرآباد و در نوشتههای دوران اولیه اسلامی به نام (جرجان) و از اسفند ۱۳۱۶ گرگان نامیده شدهاست. این استان تا سال ۱۳۷۶ بخشی از استان مازندران بود، اما در آن سال به صورت استانی مستقل به نام استان گلستان درآمد و شهرستان گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد. بیشتر شهرهای کنونی استان گلستان از قدمت چندانی برخوردار نیستند و از بزرگشدن روستاها به وجود آمدهاند و به عبارتی روستاشهر بهشمار میآیند. با این همه، شهرهای رامیان مینودشت ؛گرگان و گنبدکاووس و گمیش تپه ریشهی تاریخی دارند. روستاهای استان گلستان به صورت متمرکز و نزدیک به هم هستند. این روستاها در راستای جادهها و رودها به صورت طولی و در بخشهای کوهستانی به صورت پلکانی هستند.
از یافتههای مربوط به سدهی دوم پیش از میلاد در شاهتپه گرگان.
پیشینه تاریخی
پیشینه تاریخی این سرزمین به ۷ هزار سال پیش و در غار کیارام واقع در روستای فرنگ بخش گالیکش به دوران پارینه سنگی برمیگردد. پژوهشهای تازه نشان دادهاست که منطقهی گرگان از ۶ هزار سال پیش فرهنگ پیش از آریاییها را در خود جای داده بودهاست؛ کهنترین آثار دورهی نوسنگی ایران از غار کمربند و غار هوتو در نزدیکی بهشهر پیدا شدهاست. این آثار از آشنایی مردمان آن زمان به سفالگری، هنر بافتن، اهلی کردن جانورانی مانند بز کوهی و ساخت ابزارهای سنگی صیقلی حکایت دارد. کاوشهای تورنگتپه، در نزدیکی گرگان، نیز نشان دادهاست که این منطقه روستاهای پرجمعیت، سفالگری انبوه و شبکهی آبیاری کشاورزی داشتهاست و دیرینگی آن دستکم به اندازهی شهر سوخته در سیستان است. نام این سرزمین در سنگ نوشتههای هخامنشی، از جمله سنگ نوشتهی داریوش در بیستون، به صورت ورگانه و در نوشتههای پهلوی به صورت گورکان آمدهاست. واژهی وُرگ در زبان طبری و پهلوی به معنای گرگ است.
(همچنین واژه گراز از دگرگونش وُراز پدید آمده.)
تاریخنگاران یونانی از آن با نام هیرکانی یاد کردهاند. ویشتاسپ پدر داریوش هخامنشی، زمانی ساتراپ این منطقه بودهاست. اسبسواران گرگانی همواره مورد توجه هخامنشیها بودند. گرگان کنونی تا سال ۱۳۱۶ «اَستَرآباد» یا «استرآباد» نام داشت. واژهی استرآباد از دو لفظ «استر» و «آباد» تشکیل شدهاست. استر یا استار در زبان طبری به معنای ستاره است؛ در حالی که همین واژه در زبان فارسی معنای قاطر میدهد. میگویند شهر باستانی استرآباد را خشایارشا به یادبود زن یهودی خود، که او را استر (ستاره) نام نهاده بود، ساخت. در زمان اردوان دوم اشکانی (۱۲۸–۱۲۴ پیش از میلاد) هیرکانی و کارمانیا (کرمان) زیر فرمان خاندان گودرز بود و جانشینان گودرز تا سدهی دوم پس از میلاد بهطور مستقل آن را اداره کردند.
این سرزمین خوش آب و هوا از آرامشگاههای بهاری و تابستانی شاهان اشکانی بود. در همین دوران بود که ساختن دیوار بزرگ گرگان که به نام سد سکندر شناخته میشود، آغاز شد تا از یورش هونها به خاک ایران جلوگیری کند. کار ساختن این دیوار، که درازای آن را از ۱۵۵ تا ۱۷۰ و گاهی ۳۰۰ کیلومتر نوشتهاند، در دورهی ساسانی نیز پیگیری شد و میگویند که انوشیروان به بازسازی آن فرمان داد.
در همین دورهی ساسانی بناهای محکمی در مرز و در جایجای منطقه برای پایداری در برابر یورشگران ساخته شد. پس از برآمدن اسلام، این منطقه به سال ۳۵ قمری خراجگزار عربهای مسلمان شد. در روزگار سلیمان بن عبدالملک، خلیفهی اموی، یزید بن مهلب ولایت گرگان را به سال ۹۸ قمری فتح کرد و از آن پس، شهر جرجان کرسی ولایت جرجان شد. ابن خلدون کشتهشدگان این نبرد را چهل هزار نفر از مردم گرگان پنداشته ولی گردیزی تلفات گرگانیان را دوازده هزار کشته و شش هزار برده اعلام میکند، محمد بن جریر طبری نیز ضمن تأیید مرگ چهل هزار گرگانی، میافزاید که پس از فتح گرگان،…
- فهرست مطالب
- مقدمه. 5
- نام. 5
- پیشینه تاریخی.. 5
- تبعید مردم کُردستان به منطقه گرگان. 7
- مردم. 8
- گالش…. 9
- گویش طبری استرابادی.. 9
- گویش گرگانی کهن.. 9
- عشایر ترکمن و کرد. 10
- دین و مذهب… 10
- اقتصاد استان. 10
- کشاورزی و دامپروری.. 10
- گردشگری.. 11
- پارک ملی گلستان. 12
- روستای وامنان. 12
- روستای سایر. 13
- امام زاده آق امام. 13
- آرامگاه مختومقلی فراغی.. 13
- برج گنبد قابوس بلندترین برج آجری جهان. 14
- پارک جنگلی ناهارخوران. 14
- پارک جنگلی النگدره. 14
- جنگل و آبشار زیارت… 14
- جنگل و آبشار رنگو. 15
- آبشارهای دره تل انبار. 15
- پارک جنگلی تنگه چهل چای.. 16
- آبشار لوه. 17
- آبشارهای روستای ساسنگ…. 17
- آبشار تمام خزهای کبودوال. 17
- مسجد جامع گرگان. 17
- پارک شبنم نوده خاندوز. 18
- آبشار لاشو. 18
- امامزاده م. 18
- پارک جنگلی مرتفع هزارپیچ.. 18
- چشمه گل رامیان. 19
- ابشارهای هفتگانه ی شیر آباد و غار دیو سپید. 19
- جغرافیا و آب و هوا 19
- راههای ارتباطی.. 20
- جغرافیا 21
- رود اترک…. 21
- گرگانرود. 21
- رود قرهسو. 22
- وضعیت ناهمواری.. 22
- جنگل و منابع طبیعی.. 22
- جانوران. 23
- منابع و مآخذ. 23
قسمتهایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایلهای word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 23 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net