واژه دولت یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم مطرح شده در علم سیاست است به طوری که دیدگاههای گوناگون و بسیار متنوعی پیرامون آن وجود دارد. برخی آن را مقدس می‌شمارند و گروهی نیز به طور کلی فایده وجودی آن را نفی«…………………………….» تاثیر پدیده‌ای به نام دولت قرار دارد.
معنای لغوی واژه دولت
کلمه دولت در زبان انگلیسی با واژهState مورد اشاره قرار می‌گیرد. «…………………………….» پادشاه ضامن ثبات، امنیت، نظم و به صورت ضمنی تامین کننده فاه جامعه است.
ارائه تعریفی جامع از دولت
دولت عبارت از گروهی از مردم(جمعیت)، که در قلمرو معین(سرزمین) سکونت داشته وتحت اصول منظم(قانون) به طور مستقل ودائم زندگی می‌نمایند و مطیع قانون صادره از یک مقام عالی(قدرت عالیه با قوای کشوری) می‌باشند. بنابراین «…………………………….» دولت را عالی‌ترین شکل سازمان سیاسی می‌داند که قدرت مشروع حکومتی بر طبق ضوابط قانونی واصول خاص، به آن تفویض شده است.
انواع تعاریف دولت
تعاریف گوناگون و متنوعی از مفهوم دولت ارائه شده است. این تعاریف را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد: تعاریف حقوقی، فلسفی و سیاسی. در تعریف حقوق، دولت واحدی است با ویژگی‌های چهارگانه 1- جمعیت 2-حکومت 3- «…………………………….» بودن دولت: طبق نظریات افرادی چون ارسطو 2. قراردادی بودن دولت: طبق نظر متفکرانی چون هابز، لاک و روسو 3. طبقاتی بودن دولت: طبق نظر کسانی چون کارل مارکس و فردریش انگلس.
از نظر سیاسی دو دیدکاه کلی در باره مفهوم دولت وجود دارد: 1. «…………………………….» می‌کند. بنابراین دارای سه خصوصیت اصلی برای آن در نظر گرفته می‌شود:
– وجود ارتباط داخلی میان اجزا و عناصر آن (مانند اجزای بدن انسان)
– توسعه و رشد درونی خود به خودی (مانند ویژگی خودترمیمی بدن انسان)
– درونی بودن هدف و غایت (مانند هدف حفظ حیات و تداوم زندگی در نزد انسان)
بر اساس دیدگاه ابزارگونه بودن دولت گفته می‌شود که دولت به طور اساسی«…………………………….» دولت برای انسان‌ها به وجود آمده است و نه انسان‌ها برای دولت.
نظریه‌های پیدایش دولت
در باب منشا و مبدا دولت اختلافات زیادی بین علمای علم سیاست و علم حقوق وجود داشته است. از قدیم تا کنون نظریات بسیاری در این خصوص اظهار شده است که اهم آن به شرح زیر است:
1) نظریه طبیعی یا فطری
2) نظریه الهی
3) نظریه قرارداد اجتماعی
4) نظریه تکامل
5) نظریه اقتصادی
1) نظریه طبیعی یا فطری
ارسطو فیلسوف مشهور یونان باستان ارسطو برای نخستین بار این نظریه را مطرح کرده است. این متفکر عقیده داشت که هر چیزی در طبیعت دارای هدف و غایت مشخصی است. به عبارت دیگر همه پدیده‌های جهان هستی به دنبال غایت «…………………………….» تشکیل می‌شوند. از نظر او، نهایت و غایت اجتماع بشری شهر است که در آن دولت تشکیل می‌شود.
به باور ارسطو، طبیعت نوعی غریزه اجتماعی را در نهاد همه آفریدگان به ودیعه گذاشته است. یعنی انسان‌ها به طور فطری مایل هستند که در درون اجتماع زندگی کنند زیرا مدنی الطبع است. ارسطو اصلاح عیوب اخلاقی شهر وندان و تلقین فضایل«…………………………….» و وظیفه اساسی خود را به عنوان دولت ایفا نکرده است. ارسطو مدعی است که بدون دولت ممکن نیست که اشخاص سعادتمند و نیکبخت گردند.
2) نظریه الهی
طرفداران این نظریه مدعی هستند که تشکیل دولت ناشی از حکمت الهی واراده خداوندی بوده و متصدیان امور از طرف خداوند مبعوث می‌شوند و به نمایندگی از طرف او اداره امور جامعه را بر عهده دارند. غالب نویسندگان قرون وسطی مانند سنت آگوستن«…………………………….» غرب مورد قبول بود ولی پس از تحولات قرنهای پانزدهم و شانزدهم میلادی در اروپا و به دنبال شکل گیری جنبش سکولاریسم (جدایی قلمرو دین و سیاست) منشا الهی دولت مورد تردید قرار گرفت.
از منظر متفکران و علمای اسلامی قدرت سیاسی در جامعه اسلامی مساله‌ای نیست که خداوند متعال در باره آن بی‌نظر باشد. به عبارت دیگر موضوع اداره جامعه اسلامی، از آنجایی که با اصل دین و اجرای قوانین الهی در ارتباط است نمی‌تواند مورد «…………………………….» قوانین را بر عهده گیرند که با مسائل مربوط به آن آشنایی کامل داشته باشند. به همین دلیل است که بیشتر علمای اسلامی بر این عقیده هستند که اداره جامعه اسلامی باید در دست کارشناسان مسائل اسلامی (فقهای جامع الشرایط) قرار گیرد.
3) نظریه قرار داد اجتماعی
نظریه قرار داد اجتماعی به عنوان یک نظریه برای منشا پیدایش دولت، برای اولین بار از سوی هوگوگروسیوس هلندی اظهار گردید ولی بعدها کسانی چون توماس هابز، جان لاک، ژان ژاک روسو، امانوئل کانت، پوفندورف آن را تبیین نمودند. این متفکران بر این «…………………………….» دادند.
– نظریه پوفندورف
پوفندورف بر این اعتقاد است که افراد بشر به منظور تشکیل دولت دو قرار داد جداگانه منعقد کرده اند؛ ابتدا قراردادی برای اتحاد بین خود بستند تا جامعه شکل بگیرد و سپس بر اساس قرارداد دوم متعهد شدند که از دولت اطاعت نمایند.
– نظریه توماس هابز
توماس هابز بر این اعتقاد است که افراد برای جلوگیری از برخوردهای دائمی و«…………………………….» حیوان عظیم الجثه‌یا یک غول دریایی تشبیه کرده است. طبق نظرهابز، مردم هیچ گونه حقی ندارند که علیه حکمران شورش نمایند.
– نظریه جان لاک
جان لاک بر خلاف توماس هابز عقیده داشت انسان از نظر ذات و فطرت، پاک سرشت است و اگر به حال خود رها شود به سمت خوبی‌ها خواهد رفت. بر همین اساس لاک عقیده داشت که حتی اگر دولتی وجود نمی‌داشت انسان می‌توانست به«…………………………….» با متجاوزین و نیز یک دستگاه داوری برای رسیدگی به اختلافات ضروری می‌نماید. با این توضیح، لاک دولت را شر ضرور می‌نامد یعنی اساسا وجودش شر و نامطلوب است ولی از وجود آن نیز گریزی نیست.
لاک همچنین برخلاف هابز عقیده دارد که از آنجایی که حاکمان قدرت خود را از مردم به دست می‌آورند در نتیجه، دولت‌ها در مقابل مردم مسئول بوده و از این رو، حق شورش علیه دولت و حاکمان برای مردم محفوظ خواهد بود..
– نظریه ژان ژاک روسو
ژان ژاک روسو، نیز از طرفداران نظریه قراردادی بودن دولت محسوب می‌شود. «…………………………….» متفکر قرن هجدهم میلادی تاکید می‌کرد که نقش جامعه و دولت در گرایش انسان‌ها به تبهکاری نقش اصلی را بر عهده دارد. از نظر او، نظام آموزشی و تربیتی دولتی، مهم‌ترین عامل گمراهی انسان است. روسو بر این باور بود که تربیت انسان‌ها باید بر اساس اصول طبیعت انجام پذیرد. این«…………………………….» به تفصیل تشریح شده است.
4) نظریه تکامل
نظریه تکامل، منشا دولت را، نتیجه بسط وتکامل خانواده می‌داند. پیروان نظریه تکامل معتقدند که در بدو امر از اتحاد زن و مرد خانواده به وجود آمده است. در راس خانواده پدر امور خانواده را اداره می‌نمود و بر سایرین ریاست داشت ولی پس از «…………………………….» گرفتند.
5) نظریه اقتصادی
انگلس اقتصاد دان و جامعه شناس مشهور آلمانی همانند دوست و همکار مشهور خود – کارل مارکس- عقیده داشت که تشکیل دولت برای وجود و بقای نوع بشر ضروری نبود بلکه منشاء و اساس پیدایش آن به دلیل وجود تفاوت موقعیت اقتصادی افراد «…………………………….» حفظ نمایند. بنابراین در صورتی که تفاوت مالی موجود در جامعه کنونی از بین برود و افراد بشر از لحاظ مادی کاملا مساوی و یکسان گردند سازمان کنونی دولت به خودی خود منقرض شده واتحادیه‌های صنفی قائم مقام و جانشین آن خواهند گردید.
منابع و مآخذ
وب‌سایت اینترنتی «چهارگوش» به آدرس www.4goush.net
قسمت‌هایی که با «…………………………….» مشخص شده‌اند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 6 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
