چکیده:
میزان مصرف آب در بخش کشاورزی ایران بیش از سایر بخش هاست. تامین مصرف آب آشامیدنی شهر و روستاها با صرف هزینهها و بحران آب منجر به بروز اختلافات و تنشها بین کشورها میشود.
یکی از راههای مصرف بهینه آب جدا نمودن آب آشامیدنی از سایر آبهای مصرفی است. انسان با فعالیتهای خود سبب آلودگی آب به طرق مختلف میگردد.
دید کلی:
بسیاری از جوامع یا افراد قدر نعمتهای موجود را نمی دانند و این قدرنشناسی را بهره برداری نادرست از این نعمتها نشان میدهند. یکی از این نعمتهای بزرگ خداوند، آب است. چون منابع آب محدود است باید در استفاده از آنها دقت کافی به عمل آید.
در بخش کشاورزی عوامل زیادی سبب هدر رفتن مقدار زیادی از آب میشود که بر فراز آنها عبارتند از:
آبیاری مزارع در زمان نامناسب:
آبیاری به هنگام ظهر که گرمای هوا سبب افزایش تبخیر میشود، مقدار زیادی از آب را هدر میدهد.
غرقابی کردن زمین کشاورزی و نفوذ دادن آب به اعماق زمین:
آب زیاد دادن به زمین سبب میشود که خاک تا عمق زیادی از آب پرشده و فضاهای خالی آن پر شود.
آلودگی آبها:
به وسیله سموم دافع آفات گیاهی و یا ریختن کودهای شیمیایی، آبها آلوده میشوند.
آیا فکر جدیدی دارید که از هدر رفتن آب در کشاورزی جلوگیری کند.
تامین آب آشامیدنی شهر و روستا
مردم به آب سالم برای آشامیدن و پرداختن به امور بهداشتی نیاز دارند. تامین آب با صرف هزینه و سرمایه گذاری زیاد انجام میشود. در تامین آب سالم و مناسب، به مراحل زیرین پرداخته میشود:
کشف منابعی که برای آشامیدن و سایر مصارف مردم مناسب باشد.
جمع آوری آبهای سطحی یا بهره برداری از آبهای زیرزمینی
تصفیه آب برای از بین بردن آلودگیهای احتمالی
انتقال آب از محل تصویه به محلهای مصرف (شهر و روستا)
مراقبت از تاسیسات، کانالها و لولههای انتقال آب
همه موارد اخیر به تخصص، هزینه و زمان نیازمند است. بنابراین، در مناطق شهری و روستایی آبهای آشامیدنی لوله کشی شده یا تصفیه شده با صرف مخارج زیادی فراهم میشود و باید در استفاده از آنها دقت کافی به عمل آید. زندگی شهرنشینی و تراکم جمعیت در شهرها و توجه به امور بهداشتی آنها سبب شده که نیاز بیشتری به آب آشامیدنی سالم احساس شود. تامین آب مناطق شهری و روستایی گاهی سبب کاهش مورد نیاز کشاورزی و باغداری میشود.
بهره برداری از آب در صنایع
در اوایل قرن بیستم، از کل مصارف آب در جهان، حدود 6% در بخش صنایع مصرف میشد. هم اکنون این رقم 4.5 برابر شده است. در ایران فقط 5% از کل مصرف آب مربوط به صنایع میباشد. آبی که به صنایع میرسد، معمولاخیلی زود کیفیت خود را از دست میدهد. یا گرمای آن زیاد میشود و یا آلودگی شیمیایی و میکروبی پیدا میکند. گرمای آب مورد نیاز صنایع را میتوان با برجکهای خنک کننده گرفت و آب را دوباره یا چندباره مورد استفاده قرار داد. اما رفع آلودگی شیمیایی یا میکروبی به تخصص و هزینه زیادی نیاز دارد. البته آبهای آلوده صنعتی به مدت زیادی در طبیعت باقی میمانند.
بحران آب
روند افزایش جمعیت و گسترش منابع و نیاز به آب برای تامین غذای بشری سبب شده است که آب به عنوان یک عامل حیاتی و بوجود آورنده بحران تلقی شود. کافی است برای پی بردن به ارزش آب و نقش آن در ایجاد تنشهای سیاسی به جدالهای سران کشورها بر سر تقسیم آبها و مرزهای آبی توجه شود.
برای حل این بحران استفاده از آب رودخانهها تا یک سقف معینی مجاز است. آبهای مرزی حتی جنگهایی را بین کشورها به وجود آورده و اختلافات اساسی ایجاد کرده که با مصرف مناسب و برنامه ریزی دقیق در مصرف میشود از این بحرانها خلاصی یافت.
مصرف بهینه آب
بر اساس بررسیهای به عمل آمده میانگین آب مصرفی سرانه جهان (صنعتی، کشاورزی و آشامیدنی) در حدود 580 مترمکعب برای هر نفر در سال است. متاسفانه این رقم در ایران با کمبود منابع آب، 1300 متر مکعب در سال است. این امر بیانگر اتلاف منابع آب و اسراف بیش از حد منابع حیاتی است.
مقدار مصرف سرانه آب لوله کشی آشامیدنی در شهرهای ایران در حدود 142 متر مکعب در سال است که از مصرف سرانه برخی کشورهای اروپایی پرآب، مانند اتریش (108 مترمکعب درسال) و بلژیک (105 مترمکعب درسال) بیشتر است. یکی از دلایلش این است که در ایران از آب آشامیدنی تصفیه شده برای شستشوی اتومبیل، حیاط، آبیاری باغچهها، استحمام، لباسشویی و ظرفشویی استفاده میشود. در حالی که در اکثر کشورها آب آشامیدنی از آبی که به سایر مصارف میرسد، جداست.
برای بهره برداری درست از آبهای آشامیدنی بهداشتی، شاید بهترین راه جدا کردن آب آشامیدنی از آبهای مصرفی دیگر است.
در کشاورزی بایستی روشهای آبیاری متناسب با محیط باشد و یا از روشهای جدید آبیاری استفاده شود که اتلاف آنها کم است. مثلا آبیاری بارانی یکی از راههای بهره برداری از آبها در کشاورزی است.
تهیه آبهای آشامیدنی بهداشتی شهر و روستا به علت اینکه تصویه می_ شوند، بسیار پرهزینه از آبهای کشاورزی و صنعتی است. بنابراین، باید در مصرف این آبها دقت کافی به عمل آید.
آلودگی آبها
مسائل بهره برداری از منابع آب جهان فقط به مصرف نادرست بر نمیگردد. گاهی انسان با کارهای نادرستش ماهیت آب را تغییر میدهد که به آن آلودگی آب گویند. آلودگی آب تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیستی (میکروبی) را شامل میشود. که عمده ترین این آلودگیها را در زیر لیست میکنیم.
وارد کردن زبالههای صنعتی یا خانگی در آب
ریختن فاضلاب صنعتی، خانگی و بیمارستانی در آب
آلودگی حرارتی آب که از طریق عملیات صنعتی در آب رودخانهها ایجاد میشود. مثلا نیروگاههای تولید برق، تولید فلزات و برخی کالاهای دیگر سبب آلودگی حرارتی آب میشوند. گرم شدن آب ارگانیسم موجودات زنده جهان را به هم میزند. زیرا برخی از گیاهان، ماهیها و موجودات زنده آبزی در آب رودخانهها و دریاچهها تا دمای خاصی میتوانند تحمل کنند و دمای بیشتر یا کمتر از آنها حیات آنها را به خطر میاندازد. بنابراین، آلودگی حرارتی نیز در نوع خود مهم است.
وارد کردن سموم دافع آفات گیاهی و کودهای شیمیایی آب را آلوده میکند. ورود مواد شیمیایی و عناصر نامطلوب در آب، سبب آلودگی شیمیایی آن شده و چون آب در طبیعت در گردش است، آلودگی آب سریعا گسترش مییابد. جیوه، سرب، مواد شیمیایی سمی، از خطرناکترین آلوده کنندههای آب هستند و برخی از این مواد، سالها در محیط باقی میمانند و حیات جانداران و گیاهان را به خطر میاندازند.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 5 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
