انسان و اختیار
انسان و اختیار از دیدگاه شیعه
فعلى که انسان انجام مىدهد یکى از پدیدههاى جهان آفرینش است و پیدایش آن مانند سایر پدیدههاى جهان بستگى کامل به علت دارد و نظر به اینکه انسان جزء جهان آفرینش و ارتباط وجودى با اجزاى دیگر جهان دارد، اجزاى دیگر را در فعل وى بى اثر نمىتوان دانست، مثلا لقمه نانى که انسان مىخورد، براى انجام این فعل چنانکه وسایل دست و پا و دهان و علم و قدرت و اراده لازم است، وجود نان در خارج و در دسترس بودن و مانع نداشتن و شرایط دیگر زمانى و مکانى براى انجام عمل لازم است که با نبودن یکى از آنهافعل غیر مقدور است و با تحقق همه آنها (تحقق علت تامه) تحقق فعل ضرورى است.
و چنانکه گذشت ضرورى بودن فعل نسبتبه مجموع اجزاى علت تامه منافات با این ندارد که نسبت فعل انسان که یکى از اجزاى علت تامه است نسبت امکان باشد.
انسان امکان یعنى اختیار فعل را دارد و ضرورى بودن نسبت فعل به مجموع اجزاى علت موجب ضرورى بودن نسبت فعل به برخى از اجزاى آن که انسان است نمىباشد.
درک ساده و بىآلایش انسان نیز این نظر را تایید مىکند، زیرا ما مىبینیم مردم با نهاد خدادادى خود میان امثال خوردن و نوشیدن و رفتن و آمدن و میان صحت و مرض و بزرگى و کوچکى، بلندى قامت، فرق مىگذارند و قسم اول را که با خواست و اراده انسان ارتباط مستقیم دارد در اختیار شخص مىدانند و مورد امر و نهى و ستایش و نکوهش قرار مىدهند بر خلاف قسم دوم که در آنها تکلیفى متوجه انسان نیست.
در صدر اسلام میان اهل سنت در خصوص افعال انسان، دو مذهب مشهور بود، گروهى از این روى که افعال انسان متعلق اراده غیر قابل تخلف خداست، انسان را در افعال خود مجبور مىدانستند!و ارزش براى اختیار و اراده انسان نمىدیدند و گروهى انسان را در فعل خود مستقل مىدانستند و دیگر متعلق اراده خدایى ندیده از حکم«قدر»خارج مىشمردند.
ولى به حسب تعلیم اهل بیت که با ظاهر تعلیم قرآن مطابقت دارد، انسان در فعل خود مختار است ولى مستقل نیست، بلکهخداى متعال از راه اختیار، فعل را خواسته است و به حسب تعبیر سابق ما:خداى متعال از راه مجموع اجزاى علت تامه که یکى از آنها اراده و اختیار انسان مىباشد، فعل را خواسته و ضرورت داده است و در نتیجه….
قسمت‌هایی از این مقاله حذف شده و نسخه کامل آن فقط در فایل‌های word و Pdf قابل دانلود است.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 6 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
