موسیقی و تاریخ موسیقی ایران
موسیقی؛ هنری پررمز و راز
بیهوده نیست که هندوان اولین هنری را که از آسمان برای بشر فرستاده شده موسیقی می‌دانند و عرفای اسلامی موسیقی را بهترین وسیله ی اظهار لطیفترین اسرار الهی.
«…………………………….»
انسان کامل را البته احتیاج به هیچ نوع مرکب نیست زیرا که او خود قدرت طیران دارد. لکن تا انسان به آن مرحله رسد موسیقی معنوی یکی از قوی ترین طرق بیداری انسان مستعد از خواب غفلت است و مرکبی است مطمئن که می‌تواند انسان را از حضیض جهان پرالم مادی به اوج عالم پهناور معنی برساند.
آن چه مسلم است موسیقی در بیان احوالات درونی انسان نقشی به سزا ایفا می‌کند.
تلخی و شیرینی، امید و ناامیدی، غم و شادی در موسیقی، همه از احساس نشأت می‌گیرند و آنچه در بیان عواطف آهنگساز کمک شایانی می‌کند، بهره گیری وی از ارتباط عمیق بین اصوات با رنگ است. او همچون نقاشی چیره دست، چنان به طراحی و آمیزش نت‌ها همت می‌گمارد که می‌تواند درآنی، ذهن شنونده را به پرواز یا پرتاب سوق دهد.
«…………………………….»
آهنگسازان براین باورند که هرکدام از این اصوات رنگی به خصوص دارند که در ساخته شدن شخصیت آن صوت (نت) سهیم هستند. به عنوان مثال در خصوص نت لا (A)* که یکی از نتهای محوری در موسیقی و ارکستر محسوب می‌شود، بعضی رنگ صورتی را به آن نسبت می‌دهند. در اواخر قرن نوزدهم، آهنگساز واقع گرای آمریکایی امی بیچ (Amy beach) و هم آهنگساز عرفان گرای روسی الکساندر ریمسکی کرساکف –خالق شهرزاد- نت لا را به رنگ صورتی دیدند. در هرصورت نت لا روشن، بنیادی و قوی است اما نه خیلی سنگین و با ابهت*.
«…………………………….»
به هرصورت موسیقی زبانیست پر رمز و راز که به فراخور حال اثری، آدمی را به حضیض یا اوج می‌رساند و گاه انسان از عالم زمان ناگهان منقطع شده، خود را در مقابل ابدیت احساس کند ولحظه‌ای از حظّ فنا و بقا بهره مند گردد.
مختصری از تاریخ موسیقی ایران
قبل از بررسی خلاصه وار تاریخ موسیقی ایران باید به چند نکته توجه کرد: اول آنکه ایران باستان کشوری پهناور بوده که حدودا شامل ۳٠ کشور امروزی بوده است و به طبع دارای اقوام، مذاهب و فرهنگهای گوناگونی بوده‌اند. پس ما نباید منتظر فرهنگی یک پارچه باشیم زیرا این اقوام در کنار هم و به کمک دستاوردهای یکدیگر به پیشرفت و تکامل رسیده اند، نه هر کدام به تنهایی.
«…………………………….»
در سده‌های اول فرهنگ اسلامی یعنی تاحدود دوران خلافت عباسیان یک فرهنگ واحد در سراسر این سرزمینهای اسلامی وجود داشت و از آن زمان بهبعد بود که سرزمینهای اشغالی مستقل شدند و هر کدام باتوجه به ریشه فرهنگی یکسان رنگ و بوی منطقه و قومیت خود را به این فرهنگ مادر بخشیدند و بخاطر همین امر است که وجوه مشترک فرهنگی هنری زیادی دز میان کشورهای مسلمان وجود دارد که اغلب مستشرقین به اشتباه این وجوه مشترک را اخذ شده از فرهنگ عرب می‌دانند که این امر نیز حاصل سطحی نگری به تاریخ و فرهنگ این سرزمینها است.
تاریخ موسیقی ایران زمین را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد، آن دو بخش عبارتند از:
الف: دوران پیش از اسلام
ب: دوران بعد از سلام
در بررسی دوره پیش از اسلام منابع معتبر ما که همان حجاری‌ها و مجسمه‌ها و نقوش روی ظروف بدست آمده می‌باشد که از ١۵٠٠ قبل از میلاد مسیح آغاز می‌شود. از مجسمه‌های بدس
«…………………………….»
در هر حال ما اطلاعی از موسیقی کاربردی و نحوه اجرای دقیق موسیقی در آن دوران نداریم؛ اما در دوره بعد ازفتح ایران توسط اعراب تا آخر دوره خلفای راشدین که در سده اول حکومت اسلامی حکمرانی می‌کرده‌اند (از سال یازده تا چهل و یک هجری قمری) انواع موسیقی ممنوع بود. با به روی کار آمدن بنی امیه حدودا موسیقی آزادی بیشتری پیدا کرد و از این دوران تا دوران خلفای عباسی دوره اوج شکوفایی موسیقی نظری و عملی ایران و اسلام است که در این دوران کسانی چون فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن زیله، صفی الدین ارموی، عبدالقادر مراغی و افراد بیشمار دیگری در موسیقی عملی و نظری ظهور کردن که کتب و رساله‌های آنها در موسیقی موجود است. در هر حال با ظهور تشیع در ایران و به روی کار آمدن شاهان صفوی موسیقی در ایران رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و از موسیقی که در دوران اسلامی کاربرد داشت جدا
«…………………………….»
منابع و مآخذ
وب‌سایت اینترنتی «چهارگوش» به آدرس www.4goush.net
قسمت‌هایی که با «…………………………….» مشخص شده‌اند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایل‌های word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 5 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net
