ازدیاد جمعیت و بیکاری هموارهیکی از مشکلات اساسی جوامع به ویژه کشورهای در حال توسعه بوده است. در ایران نیز ترکیب جمعیت جوان کشور، ضرورت ایجاد فرصتهای شغلی جدید و نیز روند مستمر کاهش ذخایر نفتی از علل عمده اندیشیدن سیاستگذاران کشور به منبع سهل الوصول دیگری غیر از نفت یعنی ابتکار، خلاقیت و نوآوری میباشد.
در واقع توسعه با کالاهای مادی آغاز نمیشود، این آدمی است و نه طبیعت که منابع اصلی را فراهم میسازد و عامل اصلی همهی توسعههای اقتصادی از ذهن برمی خیزد. شهامت، قدرت، ابتکار و تکاپوی سازنده نه تنها در یک زمینه بلکه در بسیاری از زمینهها از وجود آدمی فوران میکند. در این میان کارآفرینی به عنوان پدیدهای که اصلیترین سرمایه مورد نیاز آن داشتن خلاقیت، جسارت، پیشرفت وبهره گیری به موقع از فرصت هاست، از مهمترین منابع بالقوه اقتصادی، افزایش بهره وری، کالا وخدمات جدید محسوب میگردد جهان امروزی پس از تجربه الگوهای مختلف توسعه اعم از برون زا، درون زا، صنعتی وغیره، آخرین الگو توسعه را مبتنی بر کارآفرینی قرار داده است. اهمیت این مسئله تا بدان جاست که شومپتر کارآفرینی را موتور توسعه مینامد.
پیشرفت کشورهایی نظیر تایوان، مالزی وسنگاپور در دههی 80 و 90 نیز مدیون گسترش کارآفرینی است. در واقع پس از رکود اقتصادی غرب در دهههای 70 و80 به مفهوم کارآفرینی توجه عمیق تری شد و مطالعات بسیاری در خصوص فرآیند کارآفرینی، ویژگیهای کار آفرینان، نحوه پرورش و آموزش کارآفرینان و محیط مساعدی برای فعالیتهای کارآفرینانه انجام گرفت و از آنجایی که کارآفرینی مفهوم بین رشته ایست، اقتصاد دانان، صاحبنظران علوم مدیریت، جامعه شناسان و روانشناسان هر یک به جنبههای خاصی از این مفهوم توجه کردهاند. در واقع پس از طرح مفهوم کارآفرینی برای اولین بار توسط اقتصاد دانان تاکنون محققان بسیاری در پی تبیین مسأله کارآفرینی و عوامل مرتبط با آن بودند زیرا کارآفرینی مسأله چند بعدی است که در آن عوامل مختلف از قبیل نظام سیاسی، اقتصادی، فرهنگ جامعه، ساختارخانواده، ویژگیهای شخصیتی به ویژه مفهوم انگیزش با یکدیگر تعامل دارند. دیوید مک کللند از جمله اولین کسانی است که از زاویه روانشناسی به پدیدههای کارآفرینی توجه کرده و پژوهشهای بسیاری در این زمینه انجام داده است، وی معتقد است که فرایند توسعه را بر اساس پیدایش برخی ویژگیهای روانی و شخصیتی در افراد یک جامعه میتوان توضیح داد.
عامل انگیزش، نیرو بخش وجهت دهنده رفتار است. تبیین این مسأله به فهم چرایی روی آوردن افراد به برخی فعالیتها کمک میکند. مک کللند انگیزش پیشرفت را مهمترین عامل رشد اقتصادی وتوسعه میداند وی معتقد است، با پژوهش هایی در زمینه انگیزه پیشرفت میتوان به سوی توسعه گام برداشت.
تعاریف و مفاهیم کارآفرینی
پیش از ارائه تعریفی از کارآفرینی، باید بر این نکته تأکید نمود که محققان تعریف یکسانی از کارآفرینی ندارند و هر یک بسته به نوع نگاه خود، تعریف خاصی از این پدیده ارائه دادهاند.
جان باتیست سی(1819): کارآفرین را به عنوان کسی که ابزار تولید را فراهم میآورد تعریف نموده است. برخی از تعاریف برطیف وسیعی از فعالیتها تأکید کرده اند:
خوداشتغالی یا کار کردن برای خود به هر شکل ممکن( ریچارد کانتلیون، 1730 ) فراهم آوردن عوامل تولید (سی، 1830) تحمل عدم قطعیت یا تحمل ابهامات (نایب، 1912)، ایجاد یک ترکیب جدید (شومپیت، 1934)، استفاده از فرصتها (کرزنل، 1934) و ایجاد یک سازمان(کارتنر1988).
فرانک نایب (1921) معتقد است که کارآفرینان تلاش میکنند تغییرات بازار را پیش بینی نموده و بر اساس آن وارد عمل شوند وی همچنین بر نقش کارآفرینان در تحمل ابهام پویایی بازار تأکید دارد.
مرکز کارآفرینی دانشگاه میامی در اوهایو نیز کارآفرینی را چنین تعریف میکند: کار آفرینی فرایندی است از توسعه و آوردن یک نگاه جدید به زندگی، نگاهی که ممکن است یک ایده خلاقانه، یک فرصت ساده، روشهای بهتری برای انجام کاری باشد.
نتیجه نهایی این فرایند ایجاد یک بنگاه جدید است که تحت شرایط ریسک پذیرانه و عدم قطعیت بسیار شکل میگیرد. طبق تعریف دانشنامه علوم سیاسی، کارآفرینی کسب وکار توام با ابتکار، نوآوری، جرأت، سعی، همت و صرف نیرو است. کار آفرینی سازمان دهی تولید و اعمال شیوههای نوین و سودآور و مقابله با خطرات احتمالی در فعالیتهای اقتصادی است. کارآفرینی تلاشی است برای ایجاد ارزش از طریق شناخت فرصتهای شغلی، مدیریت، ریسک مناسب و استفاده از مهارتهای مدیریتی و ارتباطی به منظور بسیج نمودن منابع انسانی، مالی برای به ثمر رسیدن یک پروژه. (مایکل، 1379، ص23)
کار آفرین کیست؟
افرادی کهیک فرصت شغلی جدید در صنعت ایجاد میکنند کار آفرین هستند. آنها اغلب این کار را با ایجاد شرکتی تازه انجام میدهند. اما آنها همچنین فرصتهای جدید شغلی را با ورود یک محصول یا ایجاد یک بازار جدید بوجود میآورند. بنابراین که در کارخانجات بزرگ خطوط تولید تازهای به راه میاندازند و یا با ایجاد بخش هایی تازه که قبلاً وجود نداشت باعث ایجاد بازاری جدید میشوند با این تعریف کارآفرین هستند. به بیان کلی تر کارآفرینان منابع را مدیریت میکنند تا چیز تازهای بسازند اعم از شغل تازهیا کالا یا خدمت یا حتی بازار تازه- آنچه کارآفرینان موفق را از کارآفرینان دیگر متمایز میکند سرعت توسعه فعالیت اقتصادی آنان است. آنهایی بیشتر موفق هستند که فعالیت اقتصادیشان را بتوانند به سرعت رشد دهند. آنها موقعیت هایی را که در بازار دیگران به آنها توجهی نمیکنند مییابند و همین ایده بهره برداری کردن از این موقعیتها را در ذهن آنها شکل میدهد. آنها خودشان را بخوبی در بازاری که در حال انتقال و تغییر است جا میاندازند که از این نظر مبتکر و مخترع شناخته میشوند. آنها به دقت پیش بینی میکنند که جهت بازارها در حال تغییر است و سپس آماده میشوند که بازارها را به راه بیندازند که دین کار را قبلاً کسی انجام نداده بود.
مردم اغلب فکر میکنند کارآفرینان در ابتدا موفق هستند چون آنها کالا یا خدمات تازهای ابداع میکنند مثل موتور جستجور یاهو. اما اینطور نیست و اغلب کارآفرینان موفق کار خود را با افزایش در کیفیت یک کالا یا محصول ایجاد میکنند بدون اینکه چیز تازه ایجاد کرده باشند. آنها اطلاعات کوچکی روی آنچه دیگران انجام میدادهاند ایجاد میکنند.
کارآفرینان پس از شروع کار خود به مشتریان توجه میکنند و با آرامی با اصلاحات دیگر خود را مطرح میسازند. سپس آنها به سرعت آنچه انجام میدهند را متعادل میسازند و این فرایند را بارها تکرار میکنند پیشنهاد بهبود کیفیت مطرح شده از طرف Jerry Greenfild Ben cohen منجر به موفقیت برای آنها شد. آنها شروع به ساختن بستنی با قیمت بالاتر با قطعاتی از میوه روی آن کردند این بستنیها برای پاسخ به نیاز مشتریانی ساخته شد که بستنیهای ساده را دوست نداشتند در آن زمان تولید کنندگان بزرگ بستنی در بازار بستنی میوهای جدید وجود نداشتند و این بازار جدیدی بود که توسط این دو نفر ایجاد شد.
Jack Burton کار آفرین دیگری است که از Vermont شروع کرد. او با بهبود طراحی کالایی که اولین بار در چهارده سالگی با آن آشنا شده بود توانست به موفقیت دست یابد با گذشت مدت کمی ا ز فارغ التحصیلی از نیویورک نقل مکان کرد و تخته اسکیهای Burton را درست کرد. او میگوید ? بسیاری از مردم فکر میکنند من تخته اسکی جدیدی اختراع کردهام در حالی که این درست نمیباشد?
طرح اولیه تخته اسکیها بوسیله شرکت Brun swick ساخته شد در حالی که این شرکت هیچ گاه پیشرفتی در تخته اسکیهای ساخته شده ایجاد نکرد. فلسفه Burton بهبود آنچه جا دارد بر اساس نیازهای واقعی مشتریان بود. Burton این مساله را به همگان یاد داد که: اگر محصولات اصلی برای مردم کسالت آور باشد آنها حاضرند با پرداخت پول بیشتر کالای با کیفیت تری بخرند.
تاثیر محیط بر فعالیتهای کارآفرینانه
طی ده سال اخیر کارآفرینان میلیونها فرصت شغلی تازه در جهان ایجاد کردهاند. از هر شش دانشجوی رشته مشاغل یک نفر میگوید هدف شخصی اش تاسیس یک شرکت اختصاصی است و کارشناسان پیش بینی میکنند در آینده سازمانهای بسیاری متولد شوند. به ویژه افزایش فعالیتهای جسورانه (venture creation) در بین زنان، مهاجران و اعضای گروههای کوچک و رده پایین پیش بینی میشود. سهم شغلهای ایجاد شده بوسیله زنان کارآفرین از 24% در سال 1975 به 40% در سال 2000 افزایش یافته است.
آیا این رشد بیانگر جهش ناگهانی در تولد کارآفرینان است؟
پاسخ منفی است چون سرعت کارآفرینی با شرایط محیط کم یا زیاد میشود. در ایالات متحده سرعت فعالیتهای کارآفرینان در دهه 1920 افزایش یافت و پس از آن در دهه 1930 کاهش یافت و پس از آن و بعد از جنگ جهانی دوم افزایش و پس از آن کاهش چشمگیری از سال 1950 تا 1980 داشت دهه اخیر دوره دیگری از رشد کارآفرینی به علت اختراعات انجام گرفته در تراشه ها، کامپیوترها و وسایل ارتباط جمعی راه دور و تکنولوژی ارتباطات میباشد.
کاهش سرعت سودها و افزایش سرعت مهاجرتها ب افزایش سرعت فعالیتهای کارآفرینانه میانجامد هرچه افراد بیشتری تبدیل به کارآفرینان موفق میشوند ایجاد ساختارهای اجتماعی بهتر دیگران را مجبور میکند تا کارآفرین باشند. همچنین فاکتورهای سیاسی و اقتصادی نقش مهمی ایفا میکنند. به منظور ایجاد تحریک و انگیزه برای انجام کارآفرینی بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی تسهیلات ویژهای مهیا کردهاند و مالیات هایشان را کاهش دادهاند.
هدف دولتها از این سیاست حصول اطمینان در این زمینه است که کشورشان از جهش کارآفرینانهای که دست یابی به تکنولوژیهای جدید آنرا ممکن میسازد عقب نمانند.
به سازمانهایی که کارآفرینان را حمایت میکنند incubator organization گویند. آنها به مشاغل جدید یا کسانی که میخواهند شغل ایجاد کنند به اصطلاح فضا.. میدهند.
یک شرکت حمایت کننده کار آفرینان میتواند یک روز کامل را سپری کند بدون اینکه نیازی به خرید تلفن یا اجاره دستگاه فتوکپی یا استخدام کارمند داشته باشند. حامیانی که هیچ نفعی برای کارآفرینان نمیتوانند به همراه داشته باشند این خدمات را رایگان به کارآفرینان میدهند اما اغلب کارآفرینان بخشی از سود خود را با شرکت حمایت کننده که به موفقیت آنها کمک کرده تقسیم میکنند. در شهر نیویورک کارخانههای سرمایه گذاری روی فعالیتهای جسورانه فضای حمایت کننده را برای کارآفرینان ایجاد میکنند تا سرمایه گذاری آنها را پرورش دهند.
برخی سرمایه گذاران این زمینه معتقدند سازمانهای حمایت کننده راههای بدون خطر برای شروع فعالیت کارآفرینانه هستند. که بوسیله آنها میتوان دید که آیا این کار در ابتدا توسعه مییابد و پس از آن تصمیمات بهتری در مورد سرمایه گذاری روی این کار گرفته شود.
صاحبان مشاغل کوچک
برخی از مردم به اشتباه واژه کارآفرین را در معنی صاحب مشاغل کوچک به کار میبرند. در ایالت متحده مشاغل کوچک به کارخانه هایی که کمتر از 500 کارمند دارند گفته میشود بنابراین واژه صاحب مشاغل کوچک به شخصی که صاحب حق مالکیت کارخانه با زیر 500 کارگر است گفته میشود.
اداره مشاغل کوچک (SBA) (small business administration) یک نهاد دولتی است که مسئول حمایت از فعالیتهای مشاغل کوچک است. این نهاد منابع سودمند زیادی برای کسانی که چنین مشاغلی را ایجاد کرده و آنرا به خوبی مدیریت میکنند ارائه میدهد. بر اساس آمارهای سازمان SAB در سال 2000 در آمریکا 24 میلیون شغل کوچک وجود داشته که این تعداد 40% کارخانههای آمریکا و 75% تمام مشاغل جدید ایجاد شده است.
بسیاری از کارآفرینان برای مدت کوتاهی صاحبان مشاغل کوچک هستند. اما تمام صاحبان مشاغل کوچک کارآفرین نخواهند شد به عبارت دیگر همه صاحبان مشاغل کوچک وارد یک فعالیت شغلی جدید نمیشوند. افراد با خرید کارخانهها صاحب مشاغل کوچک میشوند اما بسیاری از این صاحبان مشاغل تمایل دارند مشاغل خود را کوچک نگه دارند و آنطور که کارآفرینان عمل میکنند شغلشان را توسعه ندهند. این طبیعی است که اعتقاد داشته باشید کارکردن برای خودتان ممکن است بهتر از کارکردن برای دیگران باشد اما حتی اگر شما صاحب شغل نباشید کارکردن در یک کارخانه کوچک متفاوت از کار کردن برای یک کارخانه بزرگ است. یک اختلاف بزرگ در میزان رضایت است. در رأی گیری اخیر انجام شده، کارخاه هایی با کمتر از 50 کارمند دارای کارمندان راضی تری هستند. مشاغل کوچک ضررهایی شامل حقوق کم و امکانات پزشکی و بیمهای کم یا صفر دارند. اما برای اکثر افراد این زیانها با رضایت ناشی از فضای خوب کاری خنثی میشود. در مشاغل کوچک از افراد انتظار میرود تمام مهارتهای خود را به نمایش بگذارند. آنها به راحتی میتوانند ببینند چگونه کارشان روی تبلیغات شرکت اثر میگذارد و یا چگونه عمل آنها روی سود آوری شرکت موثر است.
صفات اشخاص کار آفرین
کارآفرینان اعتدال در میزان خطر را ترجیح میدهند. فعالیتهای با میزان خطر معتدل، آنهایی هستند که مهارت و کوشش شخص نقش اصلی را ایفـا میکند. ممکن است شرایط مساعد هم در آن نقشی داشته باشد، اما تاثیر آن به وسیلهی مهارت و کوشش شخصی به حداقل رسیده تا نتیجهی کار جزء مسئولیتهای خود شخص باشد. کارآفرینان از خطر استقبال میکنند، در صورتی که خطر محاسبه شده باشد. به عبارت دیگر، آنها مسئولیت فعالیتهایی را که در آنها هیچ امکان موفقیتی وجود نداشته باشد و یا یک خودکشی مالی باشد را به عهده نمیگیرند. کارآفرینان برای قبول خطر باید جرأت داشته باشند و بدین وسیله سرنوشت خود را رقم مــیزنند. اما در شرایط نامطمئن تمام جوانب را برای حل مشکلات در نظر گرفته و بنا بر تناسبشان، آنها را طبقهبندی میکنند. کارآفرینان مسئولیت شخصی را قبول میکنند. یکی از انگیزههای اصلی برای دنبال کردن آینده، کارآفرینی است. او ترجیح میدهد که خودش تصمیم بگیرد و در جریان آن، تمام کوشش، دانش، مهارت و سرمایه خود را نیز به کار میگیرد. اگر شکست بخورد، فقـط مـیتواند خود را مقصر بداند و اگر موفق بشود، فقط صلاحیت کارآفرینی خود را تایید کرده است. کارآفرینان اعتماد به نفس دارند. کارآفرینان به خاطر اعتماد به نفس خود، شهرت دارند. آنها بر این باورند که میتوانند انتظاراتی که از آنها هست برآورده کنند. به عبارت دیگر، آنها امکان موفقیت خود را بیش از آن چیزی که هست، در نظر میگیرند. ظاهرا کارآفرینان واقعی به خاطر اعتماد به نفس بالایی که در خود میبینند و برای دیگران غیرقابل لمس است، موفق میشوند. کارآفرینان به دنبال بازتاب عملکرد خود هستند. کارآفرینان به خاطر آگاهی از وضعیت موجود به دنبال بازتاب عملکرد خود چه خوب، چه بد، هستند. بدون داشتن این اطلاعات ادامهی کار برای آنها خیلی مشکل است. کارآفرینان در هر کاری که انجام میدهند، هدفگرا هستند. بدین ترتیب که آنها همیشه به فکر اهداف طولانی مدت خود بوده و کارهایی که امروز انجام میدهند، در راستای اهداف آیندهشان است. آنها همیشه چیزی را مورد هدف قرار داده و اهداف آنها معمولا عادی نیستند. به همین خاطر دیگران آنها را بلندپرواز مینامند. کارآفرینان، همیشه به دنبال مبارزه بوده و احساس اکتساب را دوست دارند. بنابراین استانداردهای بالایی را برای کار خود در نظر میگیرند. آنها محصولاتی با کیفیت بالا تولید و بر اساس مرغوبیت و راندمان رقابت میکنند. آنها از مواجه شدن با رقابت ترسی ندارند و در حقیقت از رقابت لذت میبرند. کارآفرینان نوآور هستند و همواره در مقابله با موقعیتها از راهها و روشهای جدید استفاده میکنند. آنها از توانایی خود در خلاقیت لذت میبرند. از تصورات و ابتکارات شخصی خود برای یافتن راههای جدید و کنار هم گذاشتن چیزها استفاده میکنند. آنها پر از پرسش هستند. کارآفرینان خستگی را زیاد احساس نمیکنند. در برابر مشکلات به دنبال راه حل گشته و سریعاً برای حل آنها اقدام میکنند. آنها میدانند با کار موثر، به اهداف خود خواهند رسید
چند ویژگی عمده کارآفرینی
کارآفرینی مفهومی چند بعدی است که در زمینههای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. زمینه اقتصادی از عمدهترین این موارد به شمار میرود. همچنین این مفهوم در مطالعه انواع سازمان مورد توجه است. کارآفرینی درباره مردم است. درباره انتخابها و عملیات آنها در شروع یا به عهده گرفتن مسوولیت یک کسب و کار و یا درگیری آنها در تصمیمگیری راهبردی یک شرکت و موقعیت شغلی. کارآفرینان گروهی ناهمگوناند که از کلیه بخشها و طبقات اجتماعی در این بخش حضور دارند. تا کنون در منابع مختلف ویژگیهای عدیدهای برای کارآفرینان برشمرده شده است. آمادگی برای پذیرش خطر و تمایل به استقلال و داشتن اعتماد بهنفس عمدهترین موارد در این زمینه به شمار میرود. بر اساس تحقیقات انجام شده در کشور انگلستان افرادی که به شروع یک کسب و کار جدید اقدام کردهاند و یا به آن تمایل نشان دادهاند شخصیت خود را به مراتب خلاقتر و تواناتر از سایرین دانستهاند. در این مقاله مفهوم کارآفرینی و اهمیت آن در قالب ذکر چند ویژگی مهم مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
آیا همه میتوانند کارآفرین باشند؟
بطور ساده کارآفرین به شخص حقیقی یا حقوقیای گفته میشود که توانایی تحمل ریسک – اغلب مالی – را دارد و میتواند یک ایده اولیه را بهیک فعالیت اقتصادی تبدیل کند. همه ما میتوانیم یک کارآفرین باشیم، چه کارمند، چه کشاورز و … در هر پست و مقامی که باشیم در راه انجام فعالیتهای خود میتوانیم کارآفرین بوده و ایدههای خود برای بهبود انجام کارها را به واقعیت تبدیل کنیم.
منابع و مآخذ
وبسایت اینترنتی «چهارگوش» به آدرس www.4goush.net
قسمتهایی که با «…………………………….» مشخص شدهاند از مقاله حذف شده و فقط در نسخه word و Pdf موجود هستند.
لطفا برای دریافت نسخه کامل این مقاله فایلهای word و pdf را دانلود نمائید.
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بیدرنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 9 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول
رمز فایل فشرده: www.4goush.net