محیط زیست به تمامی محیطی اطلاق می‌شود که نسل انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم به آن وابسته است و زندگی و فعالیت‌های او در ارتباط با آن قرار دارد.
محیط زیست انسانی شامل هوا، آب، خاک، گیاه، بیشه، مرتع، دریا، دریاچه، رودخانه، چشمه، آبزیان، حیوانات، کوه، دشت، جلگه، کویر، شهر و یا ده می‌باشد. آلودگی محیط زیست مهمترین مشکلی است که انسان را با دشواری هایی روبرو ساخته است. لذا بررسی این معضل می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل مطرح در بحث حفاظت محیط زیست باشد.
آلودگی چیست؟
نمونه چنین آلاینده‌هایی عبارتند از جیوه، سرب، و برخی از ترکیبات آنان و بعضی از پلاستیک ها، لذا باید از ورود آلاینده‌های پایدار مضر به محیط زیست کاملاً جلوگیری کرد و یا آن را به طوری کنترل کرد که به سطح زیان آور نرسد.
منشاء آلودگی چیست ؟انسان از راههای گوناگون باعث ایجاد الودگی می‌شود. بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم، افزایش بیش از حد جمعیت و عدم ایجاد فرهنگ استفاده مناسب از منابع طبیعی و انرژی باعث ایجاد و تداوم این مشکل می‌شود.
انفجار جمعیت و اثرات سوء بحرانهای زیست محیطی: اگر چه مسایل زیست محیطی از قدیم الایام کم و بیش وجود داشته ولی اینک به دلیل رشد بی‌رویه جمعیت جهان افزایش یافته و مشکلات عدیده‌ای به بار آورده است. آدمی در عصر حاضر محیط طبیعی را به اقتضای نیازمندیهای اقتصادی و اجتماعی خود تغییر شکل بسیار داده است. آن چنان که محیط اطراف خود را به منظور استفاده روز افزون انرژی، سوخت‌های فسیلی و نیز افزایش تولیدات صنعتی، از منابع طبیعی تهی ساخته، جنگل‌ها را به زمین‌های زراعتی تبدیل نموده، کوهها را با خاک یکسان ساخته و برای ایجاد ساختمان و محل‌های مسکونی از آنها استفاده کرده است. مسیر رودخانه‌ها را تغییر داده، درختان جنگلی را قطع نموده، از مراتع و علفزارها استفاده بی‌رویه کرده و همچنین با روش‌های نا درست استفاده از خاک، موجبات فرسایش شدید آن را فراهم آورده است.
تغییر در حالت فیزیکی زمین، با دگرگونی در چرخه مواد مغذی و بروز پدیده آلودگی هوا در اکثر جوامع در دهه‌های اخیر بدون هیچ ابهامی نشان می‌دهد که بشر در واقع تبدیل به‌یک نیروی جهانی مخرب علیه طبیعت شده و به دلیل رشد بی‌رویه خود و دخالت‌های نا بجا در محیط زیست، قابلیت مسکونی بودن کره زمین را مورد تهدید قرار داده است. آنچه که بر روی کره زمین اتفاق می‌افتد: اثر گلخانه‌ای گازها، آلودگی هوا، انهدام لایه ازن، زباله‌های ویرانگر، بارانهای اسیدی، انهدام حیات وحش، آلودگی آب‌های زمینی، زباله‌های شهری و….. از جمله مواردی است که موجب می‌شود ما نسبت به کره زمین و محیط زیست خود حساس گشته و در صدد حفظ آن بر آییم.
از محیط زیست خود حفاظت کنیم: هنگامی که از این مقوله صحبت به میان می‌اید نا خود آگاه‌یک فعالیت هدایت شده بین المللی یا ملی که توسط دولت‌ها پایه ریزی شده به ذهن خطور می‌کند.
در حالی که به سادگی می‌توانیم با انجام بعضی از امور پیش پا افتاده و کم هزینه و اجتناب از کارهای بسیار وقت گیر و غیر ضروری کمک قابل توجهی به امر حفاظت محیط زیست نماییم
همان طور که گذشت، از انجایی که عواقب سوء ناشی از خطرات زیست محیطی به تدریج ظهور می‌یابد، لذا با ذکر موارد عینی زیر که همه ما روزانه با آن سر و کار داریم می‌توانیم به سادگی از محیط زیست خود محافظت کنیم:
1 -استفاده از پودرهای لباسشویی و مایعات ظرفشویی با عوارض سوء کمتر: متأسفانه این مواد با وجود فواید بهداشتی زیاد، آثار زیانباری به وجود می‌آورند. زیرا فسفات‌ها و ترکیبات شیمیایی که در ساختمان آنها فسفر وجود دارد، به مقدار زیاد در بیشتر مایعات ظرفشویی و پودرهای لباسشویی وجود دارد و با ورود فسفات‌ها به رودخانه‌ها و تالاب‌ها بر سرعت رشد و تکثیر علف‌های هرز اضافه می‌شود که باعث تقلیل اکسیژن آب و مرگ آبزیان می‌شود.
موارد زیر را به‌یاد داشته باشید:
– مقدار کمتری از مواد پاک کننده ( دترژانت‌ها) را مصرف کنید.
– پاک کننده‌هایی را مصرف کنید که دارای فسفات کمتری باشند.
برخی از محصولات در مدت 5 سال خود به خود تجزیه و نابود می‌شوند.
2- استفاده از باطریهای قابل شارژ:
بر اثر زنگ زدگی مقدار زیادی از سموم خطرناک درون باطری‌ها به محیط راه می‌یابند که ترکیبات جیوه‌ای از مهمترین آنها است.
از باطریهای یک بار مصرف استفاده نکنید.
3- در آشپزخانه:
آشپزخانه محل خوبی است که می‌توانیم علم و آگاهی خود را در زمینه درک مسائل محیط زیست از تئوری به عملی ارتقاء دهیم. با انجام برخی از اعمال و ابتکاراتی که در حفظ محیط زیست و جلوگیری از تشدید آلودگی مؤثرند، ما می‌توانیم در مقابل برخی از عادات مرسوم مقاومت به خرج دهیم. موارد زیر را به‌یاد داشته باشید:
– به جای آنکه مواد غذایی را در داخل ورقه‌های آلومینیومی یا پلاستیکی بپیچید، آنها را داخل محفظه‌ها و ظروفی که قابل شستشو و قابل مصرف مجدد هستند قرار دهید.
– برای جمع‌آوری مایعات و پاک کردن لکه‌ها یا قطرات مواد غذایی به جای استفاده از دستمال‌های کاغذی از تکه پارچه‌های مستعمل استفاده کنید و پس از شستشو آنها را برای مصرف مجدد آماده کنید.
– روغن و بخارات آن به شدت برای بدن مضر می‌باشد. به خاطر داشته باشید تا حد امکان از روغن‌های جامد استفاده نکنید یا در صورت استفاده، مانع از سوختن آن شوید و از روغن سوخته برای مصارف بعدی استفاده نکنید.
4- زمان مناسب برای تعویض تایرها:
نقش آلوده کننده تایرهای مستعمل اتومبیل‌ها خیلی بیشتر از آن چیزی است که احتمال دارد در نگاه اول به نظر آید. اگر در استفاده از تایرها برخی نکات رعایت شود، در طول عمر این وسایل، اثر داشته و از کاربرد مقادیر زیادی نفت خام برای ساخت تایرهای جدید خودداری و صرفه جویی می‌شود و در ضمن از اثر آلوده کنندگی انبوه تایرهای مستعمل تا حدود زیادی جلوگیری می‌شود چرا که با توجه به حجیم بودن، جمع‌آوری آنها مشکل بوده و آبی که از طریق باران یا هرز ابها به داخل آنها نفوذ می‌کند، مکان مناسبی را برای تخمگذاری و تکثیر انواع انگل‌ها و میکروبها فراهم می‌کند. موارد زیر را به‌یاد داشته باشید:
-در مواقع خرید تایر، به طول عمر‌ام و میزان تأثیر آن در کاهش مصرف سوخت اتومبیل توجه داشته باشید.
– دقت کنید تایرهای ماشین به اندازه کافی بالانس باشد، و پس از هر 8 تا 10 هزار کیلومتر رانندگی باد آنها را میزان کنید.
– از کوششهایی که در راستای استفاده مجدد از لاستیک‌های مستعمل به عمل می‌آید، حمایت کنید.
5-دقت در مصرف آب لوله کشی:
هر کدام از ما در روز 28 گالن آب مصرف می‌کنیم. اگر ما در موارد غیر لازم شیر آب را ببندیم، تا حدود زیادی از به هدر رفتن آب جلوگیری می‌کنیم. اگر در موقع مسواک زدن تنها مسواک خود را با کمی آب، خیس یا مرطوب کنید هر بار بیشتر از 9 گالن آب صرفه جویی کرده اید.
اگر در موقع شستشوی بشقابها، لگن ظرفشویی را از آب پر کنید در هر نوبت ظرف شستن در حدود 16 گالن آب صرفه جویی کرده اید.
اگر در موقع شستشوی اتومبیل خویش از یک سطل آب و اسفنج استفاده کنید، در هر بار شستشوی اتومبیل در حدود 80 گالن آب صرفه جویی می‌کنید.
6- استفاده کمتر از قوطی‌های آلومینیومی:
آلومینیوم فراوانترین عنصر در طبیعت است. برای اولین بار در سال 1963 قوطی‌های آلومینیومی برای عرضه نوشابه‌ها مورد استفاده قرار گرفت و هم اکنون نیز حجم عظیمی از آلومینیوم تولید شده، برای تهیه قوطی‌های محتوی نوشابه مصرف می‌شود. موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
– بازیابی آلومینیوم کاری بسیار پر سود و از لحاظ اقتصادی با صرفه است. با هر تن بازیابی آلومینیوم 1000 دلار صرفه جویی می‌شود.
– باید در هر منطقه مخازن مشخصی در نظر گرفته شود تا مردم ظروف آلومینیومی خود را در آنها بریزند.
7- در محیط کار هم به فکر محیط زیست باشید:
بسیاری از موادی که در خانه‌ها مصرف می‌شوند، ضایعات و حجم عظیمی از زباله‌ها را به وجود می‌آورند. در محیط کار از جمله کارگاهها، کارخانه‌ها، دفاتر کار، و…. هم می‌توانند به همین اندازه زیان بار باشند. شایسته است در محل کار هم به فکر محیط زیست و نجات کره زمین باشید.
برخی از ابتکاراتی که به کمک آنها می‌توان کمتر به محیط زیست زباله وارد کرد را طراحی و به اطلاع دوستانتان برسانید، یکی از این کارها استفاده کمتر از فتوکپی است. شاید در ادارات به بهترین وجه می‌توان در زمینه بازیابی کاغذ نو از کاغذ‌های باطله اقدام کرد.
اگر بخواهید، هر ماه می‌توانید کوهی از کاغذ و مقواهای کهنه را به شرکتهایی که از آنها کاغذ و مقوای نو می‌سازند، تحویل دهید. به جای لیوانهای ساخته شده از پلاستیک‌ها از لیوانهای شیشه‌ای استفاده کنید.
8- در باغ خود به حیوانات غیر اهلی پناه دهید
کمک و رحمت در حق حیوانات غیر اهلی را می‌توانید از باغچه و باغ متعلق به خود شروع کنید. اگر به حیات وحش خدا علاقمند هستید، به علایق و تمایلات آنها در یک محیط زیست مناسب توجه داشته باشید. در زمستانهای سرد عده زیادی از پرندگان دچار تشنگی می‌شوند زیرا در این فصل بیشتر منابع آب یخ بسته‌اند. اگر در این مواقع ظرفی یا حوضچه‌ای که دارای آب غیر منجمد است در اختیار آنها گذاشته شود، صدها پرنده نجات پیدا می‌کنند. شما می‌توانید خورده‌های غذای باقیمانده در سفره را برای تغذیه پرندگان در گوشه‌ای از بالکن یا باغچه خانه خود قرار دهید.
9- از جنگل‌های باران خیز حفاظت و حمایت کنید
بسیاری از دوستداران محیط زیست در جهان از ویران شدن و از بین رفتن جنگل‌های باران خیز استوایی، بیشتر از سایر پدیده‌های دیگر که سالیان اخیر، حیات بر روی کره زمین را به مخاطره انداخته‌اند اظهار نگرانی می‌کنند. از روشن کردن آتش در پای درختان و در جنگل خودداری کنید. درختان موجود در مسیر رودخانه‌ها را قطع نکنید. به‌یاد داشته باشید که اگر هر فرد، یک اصله درخت بکارد، می‌توان به راحتی منابع تخریب شده را جایگزین نمود.
10-شروع به بازیابی مواد مستعمل نمایید
شاید تا به حال به عنوان یک انسان آگاه و مسئول در برابر مظاهر خلقت خداوند و نسل‌های آینده، به بازیابی موادی که قبلاً به عنوان زباله دور ریخته می‌شدند، علاقه پیدا کرده باشید. برای شرع به این کار، همکاری وسایل ارتباط جمعی برای گرد آوری مردم در یک ناحیه لازم است. جهت سهولت در کار بازیابی، می‌توانید زباله‌های خود را جدا سازی نمایید. زباله‌های جدا شده را در محل‌های مناسبی قرار دهید تا مأموران محلی زباله قادر قادر به تفکیک آنها باشند. به کودکان خود علاقه نجات کره زمین را بیاموزید.
اگر پدران ما درباره اهمیت حفظ محیط زیست وپیشگیری از برخی از کارهایی که برای ساکنان کره زمین در کوتاه مدت یا بلند مدت زیان بار هستند مطالبی را با ما در میان گذاشته بودند، شاید وضع اسفباری که در شرایط کنونی بر روی کره خاکی ما حاکم است، هرگز پدید نمی‌آمد. برای حفظ محیط زیست، بیشتر از همه بر روی قدرت و اقتدار کودکان و نوجوانان تکیه کنید. کودکان، فراگیران سریع و فعالی هستند. اگر از طریق ادارت حفظ محیط زیست با ارائه فیلم‌های جالبی درباره حیات وحش، حفظ و سلامتی محیط زیست، مطالب مستندی به آنها ارائه شود، مسلماً محبت و رحمت آنها نسبت به این مسائل بر انگیخته شده و در رفتار آنها به تدریج منعکس خواهد گردید.
اگر ما کودکانمان را دوست داریم، باید کره زمین را دلسوزانه دوست داشته و آن را متنوع و زیبا به آیندگان واگذار کنیم تا در یک روز بهاری در ده هزار سال دیگر آنها بتوانند در دریایی از علفها صلح را حس کنند، بتوانند ببینند که زنبوری به ملاقات گلی می‌آید، بتوانند آوای یک پرنده را در آسمان بشنوند و بتوانند خوشی را در زنده بودن دریابند.
منابع و مآخذ
وب‌سایت اینترنتی «چهارگوش» به آدرس www.4goush.net
با خرید این محصول فایل word و PDF مربوط به این مقاله را دریافت خواهید کرد.
لینک دانلود بی‌درنگ پس از پرداخت نمایش داده شده و فایل فشرده مربوط به این مقاله آماده دانلود خواهد بود.
تعداد صفحات: 6 صفحه | حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت | فونت استفاده شده: B Zar | به همراه صفحه اول و عکس
